Działanie zabiegów wodoleczniczych może zależeć od wielu czynników. Na ich skuteczność może wpływać nawet temperatura wody. Nie ma jednak wątpliwości, że działanie zabiegów z wykorzystaniem wody jest wszechstronne i korzystne.
Zobacz również: kąpiele lecznicze jako element medycyny uzdrowiskowej
Działanie zabiegów wodoleczniczych
Działanie zabiegów wodoleczniczych zależy między innymi od:
- temperatury wody;
- wielkości powierzchni ciała, ponieważ bodziec jest tym silniejszy im większa jest powierzchnia ciała poddana zabiegowi;
- okolicy ciała na którą działa bodziec;
- długość czasu trwania zabiegu (im dłuższy czas tym działanie bodźcowe jest silniejsze);
- kombinacji zabiegów (ciepłych i zimnych);
- dodatkowych bodźców mechanicznych, chemicznych i elektrycznych;
- rytmów biologicznych;
- częstotliwości zabiegów, długości przerw między nimi;
W przypadku kąpieli siła działania bodźcowego zależy również od głębokości zanurzenia ciała. Dodatkowo, im bardziej temperatura wody, użytej do zabiegów, różni się od temperatury ciała, tym krócej powinien trwać zabieg.
Zobacz również: kąpiele nasiadowe
Działanie zimna
Wyróżnia się dwie fazy.
W I fazie zimno powoduje pobudzenie układu współczulnego, które z kolei powoduje zwężenie naczyń krwionośnych. Następuje niewielkie podwyższenie tętniczego ciśnienia krwi i pobudzenie przemiany materii, w następstwie którego zwiększa się wytwarzanie ciepła. Oddechy ulegają przyśpieszeniu i pogłębieniu. Następnie, po paru minutach rozpoczyna się II faza i zaczyna przeważać działanie układu przywspółczulnego (jedna z części układu autonomicznego) i wskutek zmniejszenia napięcia tętnice rozszerzają się. Ciśnienie tętnicze krwi ulega obniżeniu, opory obwodowego krążenia maleją a praca serca staje się bardziej ekonomiczna.
W I fazie gdzie zimno działa krótkotrwale skóra jest blada, pojawia się gęsia skórka, która szybko zanika oraz przejściowe uczucie zimna, a w fazie II ta bladość skóry ustępuje miejscu żywo różowej barwie. Towarzyszy temu uczucie ciepła i dobre samopoczucie. To czynne rozszerzenie naczyń krwionośnych nosi nazwę odczynu naczyniowego czyli normalnego. W efekcie to normalna fizjologiczna reakcja na krótkotrwałe zimno.
Podczas zimnego zabiegu wodoleczniczego pacjent nie może stać boso na płytkach, powinien stać na macie lub trzymać stopy w misce z ciepłą wodą, wystąpienie tego odczynu naczyniowego można przyśpieszyć przez wykonywanie w czasie zabiegu ruchów czynnych. W rezultacie wystąpienie tego odczynu naczyniowego jest sygnałem do zakończenia zabiegu.
Działanie ciepła
Pod wpływem niezbyt silnego, a zwłaszcza powoli zwiększającego swoją siłę ciepła, naczynia krwionośne ulegają rozszerzeniu. Następuje rozszerzenie naczynek, tętniczek, naczyń włosowatych, żył skóry i tkanek podskórnych oraz otwarcie nieczynnych do tej pory naczyń włosowatych. Powoduje to znaczny wzrost ukrwienia skóry. To czynne przekrwienie powoduje żywo różowe zabarwienie skóry. Reakcja na ciepło przebiega w II fazach:
- w I fazie działania jest gorąca skóra jest blada, występuje gęsia skórka, uczucie tępego ucisku nasilającego się niekiedy do bólu;
- w fazie II skóra ulega zaczerwienieniu, występuje uczucie gorąca aż do uczucia ciepła oraz dobre samopoczucie.
Ciepło powoduje:
- rozszerzenie naczyń krwionośnych;
- obniżanie ciśnienia krwi;
- zwiększanie procesów dyfuzji przez ściany naczyń włosowatych;
- pobudzanie komórkowej przemiany materii;
- pobudzenie części współczulnej układu autonomicznego;
- przyśpieszanie czynność serca;
- zwiększanie jego pojemności minutowej;
- zmniejszanie napięcia naczyń żylnych;
- zmniejszanie lepkości płynów ustrojowych;
- działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozkurczowe;
- rozluźnianie mięśni szkieletowych;
- odprężenie psychiczne, co następnie sprzyja zasypianiu.
Ponadto warto wspomnieć, że małe przegrzanie pobudza, a duże hamuje procesy immunologiczne.
Zobacz również: kąpiel wirowa, masaż w wodzie
Bibliografia
- Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G., Fizjoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, Medycyna Uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
Polecane produkty:
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... | |
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |