Wady zgryzu

Wady zgryzu to obszerna grupa zaburzeń w budowie i czynności narządów jamy ustnej. Najczęściej ograniczają się wyłącznie do zębów i łuków zębowych, a więc i ich wzajemnej relacji. Jednak wady zgryzu mogą obejmować także język, podniebienie czy nawet ustawienie szczęki i żuchwy. Wczesne rozpoznanie wady zgryzu umożliwi szybkie rozpoczęcie leczenia, dzięki któremu można przywrócić prawidłowe warunki zgryzowe.

Jakie są wady zgryzu?

Najczęściej występujące wady zgryzu to:

• zgryz krzyżowy;
• zgryz przewieszony;
• tyłozgryz;
• przodozgryz;
• zgryz otwarty;
• zgryz głęboki;
• nadmierne stłoczenie zębów;
• diastema.

Zgryz krzyżowy

Zgryz krzyżowy ma miejsce wówczas, gdy którekolwiek z zębów dolnych zachodzą na wargową powierzchnię zębów górnych. Jest to sytuacja odwrotna do fizjologicznej. Przyczyną jest tutaj zwykle zbyt wąska szczęka w stosunku do żuchwy.

Zgryz przewieszony

Zgryz przewieszony ma miejsce w sytuacji gdy szczęka jest zbyt szeroka, w stosunku do żuchwy. W efekcie górne zęby boczne niemal całkowicie (zbyt bardzo) zachodzą na zęby dolne.

Tyłozgryz

Tyłozgryz odnosi się do nadmiernego cofnięcia dolnego łuku zębowego w stosunku do górnego.

Przodozgryz

Przodozgryz jest wadą odwrotną do tyłozgryzu. Dolny łuk zębowy jest za bardzo wysunięty ku przodowi.

Zgryz otwarty i zgryz głęboki

Do tak zwanych wad pionowych należą zgryz otwarty i zgryz głęboki. W pierwszym przypadku przy zaciśniętych szczękach można zauważyć sporą szparę pomiędzy łukami, natomiast przy zgryzie głębokim górne zęby zbyt mocno zakrywają zęby dolne.

Nadmierne stłoczenie zębów

Niezależnie od opisanych wad możemy wyróżnić dodatkowo indywidualne nieprawidłowości w uzębieniu, czyli głównie nadmierne stłoczenie zębów. Stłoczenie ma miejsce wówczas, gdy łuk zębowy jest zbyt wąski, aby pomieścić wszystkie zęby. W efekcie zęby coraz bardziej na siebie napierają, powodując ich krzywienie i zmianę pozycji w łuku. Mogą na siebie zachodzić lub ustawiać się nierówno.

Diastema

Diastema to szpara między górnymi jedynkami. Jej zaawansowana wersja nosi nazwę szparowatości i dotyczy nadmiernych przestrzeni między większą ilością zębów.

Konsekwencje wad zgryzu

Przede wszystkim, wady zgryzu wyglądają nieestetycznie i psują zadbany uśmiech. Stanowi to bardzo często kompleks osób z takimi zaburzeniami, które w efekcie unikają szerokiego uśmiechania się lub podczas niego zakrywają usta dłonią. Wady zgryzu mogą prowadzić do zmiany kształtu twarzy – ustawienia żuchwy, wyglądu policzków czy warg. Jednak mają one konsekwencje nie tylko estetyczne. Wady zgryzu mogą również:

• utrudniać czyszczenie zębów, a więc prowadzić do nadmiernego gromadzenia się płytki nazębnej;
• zwiększać ryzyko rozwoju kamienia nazębnego, próchnicy zębów;
• powodować seplenienie, niewyraźne wypowiadanie wyrazów lub głosek;
• utrudniać prawidłowe oddychanie, a nawet mowę czy spożywanie pokarmów;
• prowadzić do regularnego przygryzania policzków czy warg, co z kolei powoduje zranienia i ból;
• powodować patologiczne ścieranie się powierzchni zębów;
• oddziaływać negatywnie na stawy skroniowo-żuchwowe powodując ich zablokowanie, ból czy bruksizm.

Wady zgryzu z pewnością nie pozostaną bez wpływu na nasze zdrowie ogólne. Najczęściej pacjenci decydują się na ich korekcję ze względów estetycznych, jednak to powody zdrowotne powinny znajdować się na pierwszym miejscu.

Jak leczyć wady zgryzu?

Każda wada zgryzu, bez względu na wiek, płeć czy jej dokładną przyczynę, wymaga indywidualnego podejścia i odpowiedniego dobrania metody terapeutycznej. Najczęściej główną metodą leczniczą jest założenie ortodontycznego aparatu na zęby– w zależności od intensywności wady może być zdejmowany lub stały. Podczas noszenia aparatu stałego efekty są jednak trwalsze i szybsze. Dodatkowo, w zależności od potrzeby, wykonuje się ekstrakcję zębów czy zaleca ćwiczenia do domu. Warto uzupełnić terapię wad zgryzu o rehabilitację stomatologiczną – szczególnie, jeśli występuje problem z napięciem mięśni twarzy oraz dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych.

Podczas wad zgryzu należy szczególną uwagę przyłożyć do codziennej higieny jamy ustnej. Zwłaszcza, jeśli wada dotyczy nadmiernego stłoczenia zębów, między którymi gromadzą się resztki jedzenia i płytka nazębna. Konieczne jest codzienne szczotkowanie i nitkowanie zębów, a także korzystanie z płynów do płukania jamy ustnej. Warto regularnie odwiedzać stomatologa i wykonywać piaskowanie zębów oraz skaling. Zabiegi te usuwają płytkę nazębną i kamień nazębny, a przy tym są bezpieczne nawet dla stałych aparatów ortodontycznych. Skaling jest refundowany przez NFZ.

Koenzym Q10 kapsułki Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Raftowicz-Wójcik K., Matthews-Brzozowska T., Wady zgryzu a wady wymowy – przegląd piśmiennictwa, Dental and Medical Problems, 1/2005.
2. Głowacka A., Mustafa Z., Żak E., Lewicka P., Mehr K., Wpływ obecności wad zgryzu, leczenia ortodontycznego oraz zaburzeń okluzji na dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych – przegląd piśmiennictwa, Dental Forum, 1/2015.