Stopa zbudowana jest z kości stępu, śródstopia oraz palców. W skład aparatu mięśniowego wchodzą mięsień prostownik krótki palucha i mięsień prostownik krótki palców, mięśnie pośrednie stopy, mięśnie palucha i mięśnie palca małego. Architekturę zewnętrzną stopy tworzą dwa łuki podłużne i dwa poprzeczne. Wadliwa budowa łuków, niekorzystne ułożenie kości względem siebie, bądź dysfunkcje aparatu mięśniowo-więzadłowego prowadzą do licznych wad postawy związanych ze stopami. Efektem może być powstanie m.in. stopy płaskiej statycznie, koślawości bądź szpotawości pięty lub palucha koślawego, czyli tzw. haluksa.
Łuki stopy
Łuk podłużny przyśrodkowy (dynamiczny) przebiega od guza piętowego poprzez kość łódkowatą, aż do głowy pierwszej kości śródstopia. Szczyt łuku powinna stanowić kość łódkowata, która w warunkach prawidłowych jest oddalona od podłoża około 2,5 cm.
Łuk podłużny boczny (statyczny) łączy guz piętowy z głową piątej kości śródstopia. Szczyt łuku jest oddalony od podłoża o 0,5 cm.
Łuk poprzeczny przedni przechodzi przez głowy pięciu kości śródstopia. Ponieważ stanowi adaptację do dwunożnego chodu to nie występuje u zwierząt. Po znacznym obciążeniu stopy łuk ulega spłaszczeniu i opiera się o podłoże wszystkimi głowami kości śródstopia.
Łuk poprzeczny tylny tworzą 3 kości klinowe i kość sześcienna.
Zobacz również: Stopa – stawy, więzadła i mięśnie.
Badanie stopy
Do wykonania badania stopy wcześniej należy wykonać tzw. odbitkę stopy. W tym celu wystarczy dokładnie pomalować podeszwę ciemną farbą plakatową, a następnie odbić ją na białej kartce papieru technicznego.
Długość i szerokość stopy
Na odbitce stopy należy wyznaczyć 4 punkty:
A – najwyższy punkt na stopie, zwykle jest to szczyt palucha bądź palca II
B – najniższy punkt na stopie, położony na krańcu pięty
C – najbardziej przyśrodkowo wysunięty punkt na stopie
D – najbardziej dobocznie wysunięty punkt na stopie
Następnie mierzy się odległość AB (długość stopy) oraz odległość CD (szerokość stopy). Stosunek długości do szerokości powinien wynosić 3:1. Prawidłowa wartość wynosi między 2 a 3, przy czym wartości bliżej 2 świadczą o płaskostopiu poprzecznym, a wartości bliżej 3 – o prawidłowym wysklepieniu stopy.
Kąt koślawości palucha i palca małego
W celu wyznaczenia kąta koślawości palucha należy poprowadzić linię na przyśrodkowym brzegu stopy, przechodzącą przez najbardziej wysunięty punkt przodostopia i tyłostopia. Następnie prowadzi się styczną między punktem w najszerszym miejscu przodostopia, a punktem na zewnętrznym brzegu palucha. Kąt powinien wynosić między 0 a 9 stopni. Większy wskazuje na koślawe ustawienie palucha.
W przypadku kąta koślawości palca małego, całą procedurę powtarzamy, lecz po bocznej stronie stopy.
Wskaźnik Sztritera-Godunowa
Określa stosunek długości odcinka przebiegającego w centrum wysklepienia łuku podłużnego do długości odcinka wykreślonego przez linię między najbardziej wysuniętym punktem przodostopia i tyłostopia po stronie przyśrodkowej.
Wyniki prezentują się następująco:
- 0 – 0,25 – stopa wydrążona
- 0,26 – 0,45 – stopa normalna
- 0,46 – 0,49 – stopa obniżona, I stopnia
- 0,5 – 0,75 – stopa obniżona, II stopnia
- 0-76 – 1 – stopa płaska
Wskaźnik wysklepienia Wejsfloga
Wyznacza się go poprzez podzielenie pomnożonej przez 100 długości odcinka przebiegającego w centrum wysklepieniu łuku podłużnego przez długość linii łączącej dwie styczne. Są to styczna boczna między najbardziej wysuniętym punktem przodostopia i tyłostopia oraz analogiczna styczna po stronie przyśrodkowej.
Wyniki:
- 0-27 – stopa wydrążona
- 28-38 – stopa prawidłowa
- 39-50 – stopa płaska, I stopnia
- 51 – 66 – stopa płaska, II stopnia
- 67 – 100 – stopa płaska, III stopnia
- powyżej 100 – stopa płaska, IV stopnia
Wskaźnik kątowy Clarke’a
Należy wyznaczyć dwie linie: przyśrodkową, przebiegającą przez najbardziej wysunięty punkt przodostopia i tyłostopia oraz linię między punktem największego wcięcia przodostopia i punktem przecięcia się dolnej części odbitego przodostopia po stronie przyśrodkowej z linią przyśrodkową.
W następnej kolejności odczytuje się kąt pomiędzy tymi liniami. Ich wartości prezentują się następująco:
- do 30 stopni – stopa płaska
- 31 – 41 stopni – stopa z obniżonym wysklepieniem
- 42 – 54 stopni – stopa normalna
- powyżej 55 stopni – stopa z podwyższonym wysklepieniem
Bibliografia
- Wilczyński J., Korekcja wad postawy człowieka, Wydawnictwo Anthropos, Starachowice 2005.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |