Ćwiczenia redresyjne stosuje się w celu rozciągnięcia przykurczonych tkanek okołostawowych. Przyczyną tego stanu są często zmiany zapalne stawów, długotrwałe unieruchomienie, zaburzenia równowagi mięśniowej, uszkodzenia układu nerwowego lub dolegliwości bólowe.
Pozostałe cele ćwiczeń redresyjnych:
- uzyskanie pełnej, biernej ruchomości w ćwiczonym stawie;
- poprawa ruchomości w możliwym do wyćwiczenia zakresie, aby częściowo odzyskać utracone możliwości funkcjonalne lub jako przygotowanie stawu do rekonstrukcyjnego zabiegu chirurgicznego.
Charakterystyczną cechą tego typu ćwiczeń jest konieczność wejścia w granicę bólu pacjenta.
Metodyka
Najważniejsze zasady wykonywania ćwiczeń redresyjnych obejmują:
- dobór prawidłowej pozycji wyjściowej;
- odpowiednią stabilizację odcinka bliższego ćwiczonej kończyny;
- prowadzenie ruchu bardzo ostrożnie, z uwzględnieniem biernych ruchów ślizgowych w stawie, połączonych z trakcją;
- dawkowanie wielkości siły, z jaką działamy na staw przy akceptacji i pełnej współpracy chorego
- podawanie leku przeciwbólowego przed ćwiczeniami redresyjnymi w przypadku zwiększonej wrażliwości pacjenta na ból. Bezpośrednio przed ćwiczeniami można również zastosować rozluźniające zabiegi fizykalne (np. z wykorzystaniem ciepła);
- zastosowanie odpowiedniego chwytu. Musi być pewny, przy czym kontakt ręki fizjoterapeuty z ćwiczoną częścią ciała powinien być jak największy;
- wykonywanie odpowiednich ruchów, zwykle jest to ruch jednopłaszczyznowy;
- powolne wykonywanie ruchu, dając pacjentowi czas na adaptację do bólu;
- wykorzystanie przerw pomiędzy kolejnymi ruchami redresującymi na rozluźnienie tkanek, np. poprzez masaż;
- kontakt z pacjentem. Musi on mieć pełne zaufanie do fizjoterapeuty, bieżąca rozmowa umożliwi również stałą ocenę stanu pacjenta oraz wszelkich jego dolegliwości i spostrzeżeń dotyczących zdrowia;
- obserwację miejscową ciała pacjenta po zakończeniu ćwiczeń. Należy zwrócić uwagę na wszelkie zaczerwienienia, opuchnięcia czy zwiększenie temperatury ciała.
Ćwiczenia redresyjne wykonujemy szczególnie ostrożnie u osób chorych na osteoporozę. Zazwyczaj nie stosuje się ich również w przypadku ograniczenia ruchomości w stawie łokciowym.
Po zakończeniu ćwiczeń redresyjnych wskazane jest wykonywanie ćwiczeń czynnych z oporem w celu pokrycia czynną siłą mięśniową uzyskanego, większego zakresu ruchomości. Powinny być prowadzone szybkim tempem.
Zobacz również: Poizometryczna relaksacja mięśni.
Wyciągi redresyjne
Stanowią dynamiczniejszą niż ćwiczenia formę redresji. Wykorzystują system bloczkowy oraz ciężar w postaci skalowanych obciążników.
Stosuje się je według zasad dotyczących ćwiczeń redresyjnych z tą różnicą, że zamiast siły fizjoterapeuty siłę zewnętrzną stanowią obciążniki w systemie bloczkowo-ciężarkowym. Wyciągi redresyjne mają zastosowanie głównie w terapii dużych stawów, dlatego bardzo ważna jest dobra i pewna stabilizacja tuż nad redresowanym stawem.
Czas trwania wyciągu wynosi około pół godziny. Na 5 minut przed zakończeniem redresji obciążenie stopniowo redukujemy do 70%.
Wskazówki
- stabilizacja powinna być wspomagana kontrwyciągiem, który uniemożliwi pacjentowi przesuwanie się po podłożu, na którym leży;
- masa działająca jako siła redresyjna powinna oscylować w granicach 1/8 lub 1/6 masy ciała pacjenta.
Podsumowanie
Pozytywne efekty ćwiczeń bądź wyciągów redresyjnych najlepiej utrwalać przy pomocy odpowiedniego zaopatrzenia ortopedycznego, np. łusek gipsowych czy szyn. Należy pamiętać również o wspomnianych wcześniej ćwiczeniach czynnych po zakończeniu redresji, ponieważ nie tylko prawidłowe wykonanie samej części redresującej wpływa na efekty leczenia.
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
W początkowej fazie może wystąpić odruchowe, niezależne od woli pacjenta obronne napięcie mięśni. Wygasa ono w różnych dystansach czasowych, w zależności od siły mięśni działających w obrębie mobilizowanego stawu. Bardzo ważne jest, aby przed rozpoczęciem ćwiczeń, bądź zastosowaniem wyciągu poinformować pacjenta o możliwości wystąpienia bólu, aby faktyczne jego pojawienie się nie było dla niego szokiem.
Bibliografia:
- Zembaty A., Kinezyterapia. Tom II, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2003.
- Kiwerski J, Rehabilitacja medyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |