Zdolności koordynacyjne (według Raczka) warunkowane są przez funkcje sterowania i regulacji ruchu. Charakteryzują możliwości precyzyjnego wykonywania złożonych pod względem stosunków czasowo – przestrzennych czynności ruchowych, umiejętności przestawiania się i dostosowywania do nowych, a czasami również nieoczekiwanych sytuacji. Nie należy błędnie rozumować, iż zdolności koordynacyjne to synonim zwinności.
Podział zdolności koordynacyjnych
W latach 50 XX wieku dokonano ciekawego rozróżnienia motorycznych zdolności koordynacyjnych na trzy grupy:
- Reaktywność układu nerwowego – czyli szybkość reakcji i ich częstotliwość.
- Statyczna precyzja ruchów – równowaga statyczna, precyzja ruchów ręki.
- Dynamiczna precyzja ruchów – równowaga dynamiczna, celowe ruchy kończyn górnych.
Współcześnie wyróżnia się aż 11 zdolności koordynacyjnych, które wyznaczono na początku XXI wieku, ponieważ poprzedni podział uznano za zbyt ogólnikowy. Obejmują one zdolności:
- kinestetycznego różnicowania ruchu;
- zachowania równowagi;
- przejawiania szybkiej reakcji;
- orientacji czasowo-przestrzennych;
- rytmizacji ruchów;
- dostosowania ruchów;
- łączenia ruchów;
- symetryzacji ruchów;
- wyrazistości ruchów;
- rozluźnienia mięśni;
- współpracy.
Istnieje pojęcie koordynacji wzrokowo-ruchowej. Jest to zdolność łączenia tego, co spostrzegamy przy pomocy wzroku, z tym co wykonujemy przy pomocy narządu ruchu. To umiejętność niezbędna do opanowania umiejętności pisania, rysowania, malowania, lepienia bądź wykonywania ćwiczeń gimnastycznych.
Ćwiczenia Frenkla
Ćwiczenia Frenkla to jeden z rodzajów ćwiczeń koordynacyjno-równoważnych. Metoda ta opiera się na nauce chodzenia poprzez stawianie stóp na namalowanych śladach, nauce zwrotów, nauce współruchów kończyn górnych i wstawania oraz siadania z wykorzystaniem różnych typów krzeseł. Do ćwiczeń Frenkla zalicza się również koordynacja ruchowa polegająca na sprawnym, szybkim dotknięciu palcem czubka nosa bądź palca wskazującego drugiej ręki.
Ćwiczenia koordynacyjne
Poniżej przedstawione zostały najbardziej popularne ćwiczenia kształtujące koordynację:
- trucht z krążeniami ramion, przy czym prawa kończyna górna wykonuje ruchy do przodu, natomiast lewa do tylu;
- marsz z wysokim unoszeniem kończyn dolnych. Każdorazowo podczas podnoszenia nogi osoba ćwicząca klaska w dłonie pod kolanem;
- klęk podparty, unoszenie jednocześnie lewej kończyny górnej i prawej kończyny dolnej;
- zabawy dla dzieci: bieg po sali w rytm muzyki, na polecenie prowadzącego zajęcia ćwiczący dotykają wskazanej części ciała u siebie bądź osoby najbliżej stojącej.
Test Starosty
Test Starosty (Test Globalnej Koordynacji Ruchowej) powstał w drugiej połowie lat 70. XX wieku. Niejednokrotnie został wykorzystany do prac naukowych. Z medycznego punktu widzenia można go wykonywać wyłącznie u zdrowych osób, głównie w środowisku sportowców, ponieważ wiąże się z koniecznością wykazania znacznej sprawności fizycznej.
Test ten polega na wykonaniu wyskoku z maksymalnym obrotem w prawo i w lewo na specjalnie przygotowanej platformie z drewna. Dlatego stwarza to pewne ograniczenia w odniesieniu do osób, które mogą zostać poddane badaniu.
Bibliografia
- Kozak-Putowska D., Iłżecka J., Wójcik G., Nalepa D., Kinezyterapia w chorobie Parkinsona, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2015, Tom 21, Nr 1, 19–23.
- Kostiukow A., Kaluga E., Samborski W., Rostkowska E., Rozwój badań nad koordynacją ruchową człowieka, Konin.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
