Odmrożenia (congelatio)

Odmrożenia (congelatio) pojawiają się przy temperaturze poniżej 0 stopni Celsjusza. Odmrożenie umiarkowane dotyczy tylko skóry, natomiast w ciężkich stanach dochodzi już do zmian patologicznych również w tkance podskórnej, mięśniowej czy kostnej. Na odmrożenia wskutek upośledzenia krążenia narażone są przede wszystkim obwodowe części ciała, takie jak palce rąk i stóp, uszy, nos i policzki.

Odmrożenia – objawy

Początkowe objawy obejmują zaczerwienienie skóry, mrowienie, swędzenie i uczucie pieczenia. Skóra przybiera barwę woskową lub szarą, dodatkowo jest zimna i stwardniała. W niektórych przypadkach mogą rozwijać się pęcherze.

W ciężkich przypadkach dochodzi do zamrożenia tkanek oraz głębokich zmian martwiczych powodujących ich znaczną i nieodwracalną destrukcję.

Odmrożenia – fizjoterapia

Głównym celem leczenia odmrożeń jest poprawa ukrwienia. Warto jednak pamiętać, że podstawą jest prewencja, czyli zapobieganie powstawaniu odmrożeń. Noszenie ciepłej i suchej odzieży, która zapewnia odpowiednią izolację termiczną, a także spożywanie znacznej ilości wody, stosowanie kremów ochronnych czy unikanie bezpośredniego kontaktu z zimnym podłożem zdecydowanie zmniejsza ryzyko powstania dolegliwości.

Leczenie polega na jak najszybszym opuszczeniu miejsca ekspozycji na niską temperaturę i powstrzymaniu utraty ciepła. Należy jak najszybciej zdjąć wyziębione ubranie oraz wszelką biżuterię. Miejsca zmienione chorobowo należy traktować bardzo delikatnie. Ważne jest unikanie masowania odmrożonych miejsc, ponieważ tkanki są wówczas podatne na uszkodzenia mechaniczne.

Niezwykle pomocna w procesie leczenia jest fizjoterapia. Zalecane zabiegi zostały opisane poniżej.

Fizykoterapia

• prądy diadynamiczne – o przepływie poprzecznym lub podłużnym. Stosuje się prąd DF o słabym natężeniu przez 2 minuty oraz prąd CP o natężeniu do granicy bólu w ramach przyjemnej tolerancji prądu przez 5 minut. Zabieg wykonujemy codziennie lub co drugi dzień, a jedna seria zawiera ich około 8.
• galwanizacja – elektroda anodowa proksymalnie od odmrożenia, natomiast elektroda katodowa dystalnie od odmrożenia. Natężenie ustawiamy w granicach podprogowych do progowych. Czas trwania zabiegu wynosi około 10-15 minut;
• jonoforeza 0,1% roztworu acetylecholiny – elektrodą czynną jest anoda. Natężenie waha się między 5 a 10 mA, zwiększamy je stopniowo. Czas trwania wynosi 10-15 minut;
• diatermia krótkofalowa – w okresie wczesnym dawka I przez 5-10 minut, a w okresie późniejszym: I-II, przez 5-10 minut

Uwaga!
1. Ciepło, które jest stosowane z zewnątrz może spowodować wystąpienie odczynu paradoksalnego (odmienny od spodziewanego).
2. Fale krótkie, które działają w głębi tkanek powodują rozszerzenie dużych tętnic, dzięki czemu poprawiają ukrwienie odmrożonych miejsc.

• ultradźwięki – zabieg wykonywany bezpośrednio na miejsce odmrożenia przez sprzężenie parafiną ciekłą. Wykonujemy miejscowo, przy czym dawka wynosi 0,1-03 W/cm2, a czas trwania od 2 do 8 minut. W I okresie odmrożenia: 3-6 zabiegów co drugi dzień, natomiast w II okresie odmrożenia: 5-8 zabiegów co drugi dzień;
• promienie nadfioletowe – dawka I stopnia, w wyjątkowych przypadkach II stopnia (2 bio lub 3-4 bio), jeśli wykonujemy naświetlanie miejscowe. Zabieg należy stosować codziennie lub co drugi dzień, jedna seria zawiera 20 zabiegów.

Kinezyterapia

Celem jest zapobieganie powstawaniu ograniczeń ruchomości i przykurczów w stawach, poprawa ruchomości w stawach, miejscowa poprawa trofiki tkanek, przystosowanie skóry do codziennych i zawodowych czynności. Dodatkowo ma za zadanie zwiększyć siłę mięśni kończyn dolnych, które zostały uszkodzone.

Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.

Podstawą są ćwiczenia poprawiające krążenie miejscowe, czyli głównie ćwiczenia czynne i czynne z oporem. Należy pamiętać, że przy odmrożeniach II i III stopnia ćwiczenia uszkodzonych odcinków ciała mogą być rozpoczęte dopiero po zakończeniu procesu narastania naskórka.

Bibliografia:

1. Korzeniewski K., Problemy zdrowotne w warunkach wysokogórskich, Polski Merkuriusz Lekarski, XXV/2008.
2. Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.

	Olej z czarnuszki siewnej w płynie Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej...
	Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej...