Żylaki przełyku to choroba odnosząca się do poszerzenia naczyń żylnych w obrębie tej części ciała. Na ogół żylaki kojarzą się z kończynami dolnymi i to właśnie w nich pojawiają się najczęściej. Warto jednak wiedzieć, że mogą dotyczyć każdego naczynia, bez względu na jego lokalizację. W omawianym przypadku dochodzi do poszerzenia żył łączących przełyk z żołądkiem.
Żylaki przełyku – przyczyny
Żylaki przełyku nie pojawiają się jako odrębne schorzenie, zazwyczaj są konsekwencją toczącej się już choroby, np. marskości wątroby. Jeśli miejsce ma utrudniony przepływ krwi przez naczynia wrotne (niedostateczne ukrwienie narządów jamy brzusznej), w układzie wrotnym obserwujemy wzrost ciśnienia. Krew szuka ujścia, którego nie znajduje. Skutkiem tego jest właśnie poszerzenie naczyń i utworzenie się żylaków. W związku z tym, przykładowymi przyczynami dolegliwości są:
- niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby;
- marskość wątroby w przebiegu WZW;
- pierwotne zapalenie dróg żółciowych;
- niedrożność dróg żółciowych;
- niewydolność prawej komory serca.
Do czynników ryzyka zaliczamy palenie papierosów i picie alkoholu.
Żylaki przełyku – objawy
Jeśli nie dochodzi do krwawienia z żylaków przełyku, na ogół nie dają one żadnych objawów. Nie bolą, ani nie powodują problemów z przełykaniem śliny czy pokarmu. Mogą występować wymioty lub smoliste stolce, jednak zwykle są bagatelizowane lub niekojarzone z żylakami przełyku. Stąd wiele pacjentów w pierwszej fazie nawet nie wie o ich posiadaniu.
Często pierwszym objawem żylaków przełyku jest wspomniane krwawienie. Warto jednak wspomnieć, że u pacjentów z żylakami przełyku często obserwuje się objawy wskazujące na uszkodzenie wątroby, takie jak wodobrzusze, osłabienie, utrata krwi i problemy z krzepnięciem. Doświadczony i uważny lekarz szybko połączy fakty i zleci dodatkowe badania diagnostyczne.
Zobacz również: Przepuklina rozworu przełykowego.
Krwawienie z żylaków przełyku
Krwotok z żylaków przełyku w sposób nagły wywołuje często załamanie się tego stanu równowagi, prowadząc do nieodwracalnej niewydolności narządu i przyspieszając wskazania do leczenia przeszczepowego. Bezpośrednie przyczyny prowadzące do wystąpienia zarówno pierwszego, jak i następnych krwotoków z żylaków przełyku nie są jednoznacznie ustalone. Wśród czynników predysponujących wymienia się przede wszystkim:
- wielkość żylaków;
- stan morfologiczny ścian naczyń (obecność stygmatów zagrażającego krwawienia);
- stopień zaawansowania niewydolności wątroby określany według skali Childa.
Krwawienie z żylaków przełyku stanowi około 10% wszystkich krwawień z górnego odcinka przewodu pokarmowego W przypadku wystąpienia wymiotów z krwią, wymiotów fusowatych (wyglądających jak fusy od kawy) konieczna jest pilna konsultacja medyczna. Utrata przytomności (niezależnie od przyczyny) wymaga niezwłocznego wezwania pogotowia ratunkowego.
Jak leczyć żylaki przełyku?
Na zapobieganie i leczenie żylaków przełyku składają się:
- odpowiednia dieta;
- farmakoterapia;
- interwencja endoskopowa;
- opracowanie chirurgiczne;
- wytwarzanie zespoleń metodą radioloiczną lub chirurgiczną.
Żadna z tych metod nie zapobiega ani nie zatrzymuje krwotoków w sposób uniwersalny, wszystkie mają rozległe działania niepożądane i nie dają długoterminowej poprawy wskaźników przeżywalności. Na wybór najlepszej metody ogromny wpływ ma dostępność środków i doświadczenie specjalistyczne leczącego zespołu.
Omawiając dietę zaleca się spożywanie małych objętościowo, ale częstych posiłków, unikanie produktów ciężkostrawnych oraz smażonych, a także zlikwidowanie ze swojego menu kawy czy mocnej herbaty. Przeciwwskazane jest palenie papierosów i picie alkoholu.
Polecane produkty:
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dudek P., Janiak A., Małecka-Panas E., Endoskopia diagnostyczna i tamowanie krwotoku z żylaków przełyku, Endoskopia Diagnostyczna, 12/2020.
- Celińska-Cedro D., Profilaktyka i leczenie krwawienia z żylaków przełyku – strategia postępowania diagnostycznego i terapeutycznego, Gastroenterologia Kliniczna, 4/2011.
- Krause K., Simon K., Endoskopowa profilaktyka pierwotna i wtórna krwawień z żylaków przełyku, Adv Clin Exp Med, 13/2004.