Epilepsja to choroba objawiająca się napadami drgawek i utratą przytomności. Znana jest również pod nazwą padaczki. Innymi słowy, jest przewlekłą chorobą cechującą się występowaniem nieprowokowanych napadów – stereotypowych epizodów o nagłym początku, w trakcie których mogą występować zaburzenia świadomości, zachowania, emocji, czynności ruchowych, czuciowych lub wegetatywnych, dostrzegane przez chorego lub jego otoczenie.
Przyczyny padaczki
Wśród najczęstszych przyczyn padaczki znajdują się:
- choroby naczyniowe mózgu (powodują około 50% przypadków padaczki u osób po 65. roku życia);
- zaburzenia rozwojowe mózgu;
- uraz głowy;
- guz mózgu;
- zakażenia ośrodkowego układu nerwowego;
- choroby zwyrodnieniowe mózgu;
- inne czynniki, takie jak zaburzenia metaboliczne (szczególnie istotne są tu zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej, hipoglikemia i hiperglikemia, a także niewydolność nerek lub wątroby).
Napad padaczkowy jest skutkiem nieprawidłowych, ograniczonych w czasie, napadowych wyładowań komórek nerwowych kory mózgowej. Odpowiednio silny bodziec (np. zaburzenia elektrolitowe czy hipoglikemia) może wywołać takie wyładowania w mózgu każdego człowieka. Napad, który można jednoznacznie przypisać działaniu takiego bodźca, określany jest mianem prowokowanego. Napady prowokowane nie są objawem padaczki.
Napady związane z samoistnymi nieprawidłowymi wyładowaniami neuronalnymi, pojawiającymi się bez żadnego uchwytnego bodźca lub pod wpływem bodźca, który normalnie nie powoduje napadów, nazywa się nieprowokowanymi – są one podstawowym objawem padaczki. Skłonność do generowania nieprawidłowych wyładowań neuronalnych, prowadzących do występowania napadów nieprowokowanych, może zależeć od właściwości całej kory mózgowej lub tylko pewnej grupy zmienionych patologicznie komórek nerwowych.
Przyczyną nieprawidłowych wyładowań może być grupa komórek nerwowych o nieprawidłowej czynności elektrycznej, stanowiących tzw. ognisko padaczkowe. Mogą to być komórki, które nie ukształtowały się prawidłowo podczas neurogenezy albo zostały uszkodzone w późniejszym okresie życia (np. przez guz, uraz, proces zwyrodnieniowy itp.). Napad powstający w ściśle zlokalizowanym ognisku padaczkowym określa się mianem częściowego. Napady częściowe są najczęściej objawowe.
Jak objawia się epilepsja?
Obraz kliniczny zależy od rodzaju choroby. Wyróżnia się napady pierwotne uogólnione oraz częściowe, przy czym częściowe dzielą się dodatkowo na:
- proste;
- złożone;
- miokloniczne;
- atoniczne;
- toniczno-kloniczne.
Napady pierwotnie uogólnione powodują szybką utratę przytomności. Jest ona jedynym lub dominującym objawem napadu. Z kolei objawy napadu częściowego mogą być bardzo różnorodne i zależą od umiejscowienia ogniska padaczkowego. Jeżeli nie znajduje się ono w obrębie kory ruchowej, napad może przebiegać bez drgawek. Napady pochodzące z płata skroniowego mogą przypominać zaburzenia psychiczne. Natomiast napady częściowe proste objawiają się głównie:
- drgawkami klonicznymi przeciwstronnymi do ogniska wyładowania w mózgu;
- zaburzeniami czucia somatycznego;
- objawami wzrokowymi np. tak zwanymi błyskami świetlnymi;
- zaburzeniami równowagi;
- zaczerwienieniem twarzy, nadmiernym poceniem się i innymi objawami wegetatywnymi.
Natomiast napady częściowe złożone wykazują nieco inny charakter. Ze względu na znaczne ograniczenie, zawężenie lub utratę świadomości chory nie jest w stanie wykonywać poleceń, a po napadzie nie pamięta, co się z nim działo. Napad taki często rozpoczyna się jak częściowy prosty, potem jednak dołączają się zaburzenia świadomości. Często przebiega z automatyzmami, polegającymi na wykonywaniu stereotypowych, tylko z pozoru celowych czynności, takich jak żucie, oblizywanie warg lub wyrażanie emocji za pomocą mimiki. Chory może wykazywać podczas napadu omamy wzrokowe lub słuchowe. Po napadzie zwykle występuje trwające od kilku sekund do kilku godzin zamącenie świadomości.
Napady miokloniczne charakteryzują się gwałtownymi, szybkimi skurczami mięśni, które mogą być obustronne lub jednostronne, przy czym wykazują różne nasilenie. Napady atoniczne wiążą się z nagłym spadkiem napięcia mięśni, ograniczonym (np. do głowy) lub uogólnionym, powodującym upadek i narażającym pacjenta na kontuzje. Z kolei napady toniczno-kloniczne rozpoczynają się nagłą utratą przytomności i tonicznym wyprężeniem tułowia oraz kończyn. W fazie tonicznej występuje głośny krzyk i sinica, przygryzienie języka lub bezwiedne oddanie moczu. Następnie po upływie 10-20 s dochodzi do synchronicznych skurczów mięśni (faza drgawek klonicznych), trwających kilka minut.
Zobacz również: Encefalopatia.
Leczenie epilepsji
Postępowanie lecznicze obejmuje indywidualny dobór leków przeciwpadaczkowych, co skutecznie opanowuje pojawianie się napadów. Niekiedy wystarczy stosowanie jednego rodzaju leku, zaś inni pacjenci będą wymagali terapii kombinowanej. Celem leczenia jest hamowanie drgawek i kontrola ich napadów. Zupełnie inaczej wygląda leczenie epilepsji kobiet ciężarnych – terapia musi być wówczas dobrana na zupełnie innych kryteriach.
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Rejdak K., Rola R., Mazurkiewicz-Bełdzińska M., Halczuk I., Błaszczyk B., Rysz A., Ryglewicz D., Diagnostyka i leczenie padaczki u osób dorosłych – rekomendacje Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, Polski Przegląd Neurologiczny, 1/2016.
- Filipska K., Padaczka – choroba społeczna XXI wieku, Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu, 3/2016.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
