Atopia to nie pojedyncza dolegliwość, lecz wspólna nazwa dla grupy dziedzicznych schorzeń o podłożu alergicznym. Wiążą się one z nieprawidłową odpowiedzią immunologiczną na niewielkie dawki antygenów, co skutkuje pojawieniem się charakterystycznych reakcji organizmu. Najczęściej dotyczą one skóry oraz układu pokarmowego.
Na czym polega atopia?
Na początku należy zaznaczyć, że atopia nie jest chorobą, lecz osobniczą, genetyczną skłonnością do produkcji przeciwciał IgE w odpowiedzi na niskie dawki alergenów. Najczęściej manifestuje się więc pod postacią:
- astmy;
- zapalenia błon śluzowych nosa i spojówek;
- atopowego zapalenia skóry.
Znacznie wyższą częstotliwość zachorowań oraz atopię w stosunku do większej liczby alergenów odnotowuje się u dzieci, które mieszkają w miastach, w porównaniu do dzieci pochodzących ze środowisk wiejskich. Atopie coraz częściej pojawiają się również u osób dorosłych.
Z czego wynika atopia?
Dokładne przyczyny wystąpienia i rozwoju atopii nie są do końca wyjaśnione. Przypuszcza się, że wpływ na to mają przede wszystkim czynniki genetyczne, ale i zwiększona wykrywalność dzięki doskonalszym metodom diagnostycznym. Nie ma pewności, czy dawniej częstotliwość nie była podobna, lecz bagatelizowano to. Do czynników ryzyka zalicza się również:
- palenie tytoniu;
- spadek tolerancji na czynniki indukujące alergię;
- zanieczyszczenie środowiska;
- wzrost liczby wolnych rodników w organizmie.
Atopia w różnych stadiach życia może się manifestować za pomocą trzech podstawowych jednostek chorobowych takich jak:
- atopowe zapalenie skóry;
- katar sienny;
- astma.
Proces progresji zmian alergicznych od atopowego zapalenia skóry w dzieciństwie, do kataru siennego i astmy w wieku dorosłym, nazwano „marszem alergicznym”.
Leczenie atopii
Postępowanie w przebiegu atopii jest zazwyczaj objawowe, ponieważ ze względu na brak wyjaśnionej patogenezy, nie można wdrożyć leczenia przyczynowego. Ważne jest, aby unikać zidentyfikowanych czynników wywołujących nadwrażliwość organizmu, czyli alergenów. Immunoterapię można rozważyć u wybranych dzieci w wieku szkolnym z ciężkim nieżytem nosa i spojówek. Zapobieganie chorobie atopowej u niemowląt wysokiego ryzyka i hamowanie postępu choroby u dzieci z rozpoznaną chorobą to obszary aktywnych badań. W niektórych przypadkach największe znaczenie w leczeniu ma farmakoterapia oraz stosowanie odpowiednich kosmetyków pielęgnujących do skóry atopowej.
Profilaktyka atopii
Skoro atopia zwana jest problemem XXI wieku, coraz więcej osób zastanawia się, w jaki sposób można się przed nią chronić. Przede wszystkim ważne jest podejście i stosunek matki do ciąży. Powinna ona:
- karmić piersią do 6. miesiąca życia dziecka;
- zrezygnować w tym okresie z palenia papierosów, a najlepiej zrezygnować z nich dużo wcześniej przez rozpoczęciem planowania ciąży;
- unikać ekspozycji na alergeny znajdujące się w powietrzu, głównie roztocza kurzu domowego;
- unikać smogu.
Unikanie zanieczyszczeń powietrza jest bardzo ważne także w przypadku małych dzieci, których układ immunologiczny nie jest jeszcze w pełni wykształcony. Powyższych zaleceń należy przestrzegać w sytuacjach, gdy ciężarna jest obciążona w wywiadzie rodzinnym. Oczywiście rezygnacja z palenia wskazana jest każdej ciężarnej.
Polecane produkty:
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... | |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kubasik P., Atopia – syndrom XXI wieku, Dermatologia.
- Rycroft R., Robertson S., Wakelin S., Dermatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.