Chociaż zbyt dużo słońca może pogorszyć atopowe zapalenie skóry (egzemę), niektóre badania sugerują, że umiarkowana ekspozycja na słońce może złagodzić objawy poprzez wyzwalanie związków, które pomagają tłumić stany zapalne i neutralizować szkodliwe bakterie, grzyby lub wirusy na skórze.
Oznacza to, że przy odpowiedniej ochronie przed promieniowaniem ultrafioletowym (UV), możesz być w stanie zwiększyć skuteczność leczenia egzemy, wychodząc na zewnątrz i przyjmując zdrową dawkę światła słonecznego co kilka dni.
Egzema a witamina D
Chociaż nie jest do końca jasne, dlaczego światło słoneczne pomaga złagodzić atopowe zapalenie skóry, niektórzy naukowcy uważają, że witamina D odgrywa kluczową rolę. Ekspozycja na słońce zwiększa produkcję witaminy D w skórze, a tym samym pomaga modulować funkcje odpornościowe w najbardziej zewnętrznej warstwie skóry (zwanej naskórkiem).
Egzema a stan zapalny
Oprócz produkcji witaminy D, światło słoneczne może mieć inne pozytywne skutki. Badania wykazały, że ekspozycja na promieniowanie UV ze słońca może pomóc zmniejszyć stan zapalny skóry, łagodząc w ten sposób niektóre z suchości, swędzenia i wysypki, które charakteryzują egzemę.
Badanie z 2017 roku opublikowane w Journal of Allergy and Clinical Immunology wykazało, że ekspozycja na światło UV powoduje uwalnianie tlenku azotu do krwiobiegu. A tlenek azotu wyzwala odpowiedź przeciwzapalną poprzez aktywację komórki znanej jako limfocyt T regulatorowy (Treg).
Zgodnie ze swoją nazwą, regulatorowe limfocyty T regulują odpowiedź immunologiczną i pomagają „zahamować” nadaktywny układ odpornościowy. Ponieważ uważa się, że egzema jest przynajmniej częściowo spowodowana nadmierną odpowiedzią immunologiczną, teoretyzuje się, że aktywacja Treg może pomóc w zmniejszeniu objawów.
Kluczem do tego jest katelicydyna, która pomaga wywołać wrodzoną odpowiedź immunologiczną organizmu. Zwiększając produkcję witaminy D, światło słoneczne pośrednio zwiększa produkcję tego związku aminokwasowego.
Osoby z egzemą charakteryzują się niskim stężeniem katelicydyny w skórze, co zwiększa ryzyko kolonizacji bakteryjnej, wirusowej lub grzybiczej. Nawet jeśli te mikroorganizmy nie powodują infekcji, ich zwiększona obecność może prowadzić do pogorszenia objawów egzemy.
Może to częściowo wyjaśniać, dlaczego osoby z atopowym zapaleniem skóry często czują się lepiej po umiarkowanej ekspozycji na słońce. Suplementy witaminy D mogą dodatkowo wzmocnić ten efekt, jeśli występuje niedobór żywieniowy, chociaż dowody na to pozostają niejasne i budzą kontrowersje.
Badanie przeprowadzone w 2017 roku przez McGill University wykazało, że niski poziom witaminy D nie prowadzi do zwiększonego ryzyka egzemy ani nie zwiększa produkcji immunoglobuliny E (IgE), która wywołuje stan zapalny. Potrzebne są dalsze badania, aby wyjaśnić te sprzeczności.
Światło słoneczne i zapobieganie egzemie
Inni naukowcy uważają również, że brak światła słonecznego może przyczyniać się do wzrostu stanu zapalnego skóry. Hipoteza sugeruje, że w miarę jak współczesne społeczeństwo przenosi się do bardziej „zamkniętego” stylu życia, brak światła słonecznego zmienia funkcję barierową skóry i osłabia naturalną reakcję zapalną organizmu. Z epidemiologicznego punktu widzenia naukowcy już widzą na to dowody.
Według badań opublikowanych w Journal of Nutrition and Metabolism, częstość występowania egzemy wzrosła dwu- lub trzykrotnie w krajach uprzemysłowionych w ostatnich dziesięcioleciach, co sugeruje, że styl życia odgrywa rolę w rozwoju choroby.
Dowody kliniczne potwierdzają tę hipotezę. Badanie z 2019 r. przeprowadzone przez University of Western Australia wykazało, że nie było różnicy w problemach skórnych między niemowlętami, którym podawano suplementy witaminy D, w porównaniu z tymi, które nie otrzymywały żadnych suplementów. Odkryto jednak, że niemowlęta, które otrzymywały mniejszą ekspozycję na światło UV, były bardziej narażone na egzemę.
Sugeruje to, że ekspozycja na promieniowanie UV może odgrywać ważną rolę w zapobieganiu egzemy poprzez promowanie zdrowej, a nie nadmiernej reakcji zapalnej.
Światło słoneczne a fototerapia
Leczenie światłem ultrafioletowym (zwane również fototerapią lub terapią światłem UV) jest stosowane jako leczenie wspomagające egzemy od wielu lat. Działa ona poprzez wykorzystanie urządzenia, które wystawia skórę na kontrolowane działanie promieni UVB lub UVA.
Fototerapia działa podobnie do naturalnego światła słonecznego, ale w bardziej kontrolowany sposób. Z tego powodu dermatolodzy mogą zmaksymalizować reakcję, wybierając określone pasma promieniowania UV i odfiltrowując te, które powodują największe szkody.
Światło słoneczne nie jest uważane za tak skuteczne jak fototerapia w leczeniu umiarkowanego do ciężkiego atopowego zapalenia skóry. Zabieg można wykonać w gabinecie lekarza i jest on zwykle zalecany, gdy leczenie wyprysku pierwszego rzutu (w tym miejscowe sterydy i immunomodulatory) nie przynosi ulgi.
Czas ekspozycji na słońce i ryzyko
„Idealny” czas ekspozycji zależy w dużej mierze od wrażliwości skóry na światło słoneczne. Ogólnie rzecz biorąc, naturalne światło słoneczne jest uważane za bezpieczne dla osób z egzemą, gdy ekspozycja jest ograniczona do 10-30 minut światła słonecznego kilka razy w tygodniu. Osoby o ciemniejszej skórze mogą potrzebować więcej, aby zauważyć złagodzenie objawów egzemy.
Nadmierna ekspozycja na słońce może przynieść więcej szkody niż pożytku, o czym możesz szerzej dowiedzieć się ze strony akademiaczerniaka.pl, i raczej zaostrzyć objawy egzemy niż je złagodzić.
Konsekwencje nadmiernej ekspozycji na słońce obejmują:
- Oparzenia słoneczne
- Przedwczesne starzenie się skóry
- Nierówny koloryt skóry
- Przebarwienia
- Plamy soczewicowate („plamy wątrobowe”)
- Rogowacenie słoneczne (forma przedrakowa)
- Rak skóry
Porozmawiaj ze swoim dermatologiem, aby ustalić, ile słońca możesz przyjmować dziennie i czy są jakieś schorzenia (lub przyjmowane leki), które ograniczają ilość słońca, którą możesz rozsądnie znieść.
Ciepło i pot są częstymi czynnikami wywołującymi egzemę, co sprawia, że terapia słoneczna jest złym wyborem, jeśli egzema ma tendencję do zaostrzania się, gdy jest przegrzana lub w miesiącach letnich.
Chociaż umiarkowana ekspozycja na naturalne światło słoneczne może być korzystna dla innych, kluczem jest bezpieczna ekspozycja. Jeśli lekarz wyrazi zgodę na wypróbowanie tej metody, istnieje kilka wskazówek, których należy przestrzegać w przypadku egzemy:
- Zacznij od ograniczenia codziennej ekspozycji: Na początku ogranicz się do pięciu minut ekspozycji i zobacz, jak reaguje Twoja skóra. Jeśli po kilku minutach pojawi się zaczerwienienie lub swędzenie, prawdopodobnie będziesz chciał ograniczyć ekspozycję. Jeśli nie ma zaczerwienienia, napięcia lub mrowienia, można stopniowo zwiększać ekspozycję w ciągu kilku dni lub tygodni.
- Unikaj słońca między godziną 11:00 a 15:00: jest to czas, gdy słońce jest najsilniejsze i najprawdopodobniej spowoduje oparzenia słoneczne. Pamiętaj, że celem terapii jest złagodzenie objawów egzemy, a nie brązowienie skóry.
- Stosuj filtry przeciwsłoneczne: Filtr przeciwsłoneczny o wysokim SPF działa poprzez filtrowanie promieniowania UV. Promieniowanie UVA jest związane ze starzeniem się skóry, podczas gdy UVB jest związane z oparzeniami słonecznymi. Używanie kremu z filtrem przeciwsłonecznym o współczynniku SPF 30 lub wyższym pozwala na dużą ekspozycję na słońce przy jednoczesnym ograniczeniu uszkodzeń skóry.
- Unikaj solariów: Łóżka i kabiny opalające wykorzystują wysokie dawki promieniowania UVA, które szybko opala skórę, ale zwiększa ryzyko zaostrzeń egzemy (a także raka skóry i przedwczesnego starzenia się).
Ekspozycja na słońce to tylko jedna z wielu opcji, które można zastosować w leczeniu egzemy. Zawsze rozmawiaj ze swoim lekarzem na temat każdej terapii uzupełniającej, którą zdecydujesz się zastosować. Chociaż można założyć, że „naturalny” oznacza „bezpieczny”, nie zawsze tak jest.
Artykuł sponsorowany
