Osie ciała to osie przeprowadzone przez ciało człowieka i ustawione w stosunku do siebie pod kątem prostym. Wykorzystuje się je między innymi w anatomii do opisywania położenia ciała w przestrzeni.
Opisywanie ludzkiego ciała
Ciało człowieka dzieli płaszczyzna pośrodkowa na 2 symetryczne połowy – prawą i lewą. Podobieństwo obu stron występuje w budowie ogólnej. Natomiast w budowie szczegółowej można zauważyć wiele odstępstw od tej zasady, co określa się jako fizjologiczną i normalną asymetrię człowieka. Celem dokładniejszego określenia miejsc na powierzchni ustroju oraz ich wzajemnego położenia, a także objaśnienia ruchów w stawach, używa się systemu osi ciała i płaszczyzn ciała.
Zobacz również: Badanie fizjoterapeutyczne.
W efekcie organizm ludzki opisuje się w pozycji anatomicznej, czyli w pozycji stojącej z kończynami górnymi swobodnie zwieszonymi wzdłuż tułowia i odwróconymi przedramionami.
Osie ciała
Wyróżnia się 3 główne osie ciała takie jak:
- oś strzałkowa (łac. axis sagittalis);
- oś pionowa (łac. axis verticalis);
- oś poprzeczna (łac. axis transversa).
Oś strzałkowa
Przebiega od przodu do tyłu (od strony brzusznej do strony grzbietowej). Ponadto odnosząc się do tej osi używamy następujących określeń:
- kierunek przedni (łac. directio anterior) lub kierunek brzuszny (łac. directio ventralis);
- kierunek tylny (łac. directio posterior) lub kierunek grzbietowy (łac. directio dorsalis).
Można podsumować, że biegnie ona prostopadle do obu kolejnych osi, ze strony prawej na lewą.
Oś pionowa
Wyznacza kierunek górny oraz dolny (łac. directo superior et inferior) w stosunku do tułowia, w związku z czym biegnie od szczytu głowy do szczątkowego ogona.
W życiu płodowym kierunek ten określany jest jako czaszkowy i ogonowy. Oś pionowa (nazywana inaczej osią długą) jest najdłuższa ze wszystkich os. Dodatkowo ustawiona jest prostopadle do osi strzałkowej i osi poprzecznej. Na kończynach określenie kierunek górny odpowiada pojęciu bliższy (łac. proximalis), natomiast dolny określany jest jako kierunek dalszy (łac. distalis).
Jest to jednocześnie najdłuższa oś ludzkiego ciała, ponieważ przebiega przez szczyt głowy.
Oś poprzeczna
Przebiega od jednej strony ciała do drugiej (np. od prawej do lewej strony). Wyznacza kierunek przyśrodkowy (łac. directio medialis) oraz kierunek boczny (łac. directio lateralis). Ponadto oś poprzeczna (nazywana inaczej osią poziomą) ustawiona jest prostopadle do osi pionowej, a także osi strzałkowej.
Zobacz również: Czynny zakres ruchu.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wilczyński J., Korekcja wad postawy człowieka, Wydawnictwo Anthropos, Starachowice 2005.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.