Tężnie solankowe to masywne, drewniane konstrukcje wykonane z drewna tarniny z wbudowaną pompą, która rozprowadza solankę po specjalnych wiciach. Bazą projektu jest zwykle drewno sosnowe lub świerkowe. Spływająca solanka wytwarza aerozol, który nasyca powietrze wewnątrz tężni korzystnymi dla zdrowia mikroelementami i tworzy specyficzny mikroklimat wokół budowli.
Aby tężnia została prawnie zakwalifikowana do miejsca leczniczego, zgodnie z ustaleniami ministra do spraw zdrowia musi spełniać łącznie poniższe warunki:
- do wyważania aerozolu powinna być stosowana woda uznana za leczniczą;
- rodzaj, stężenie oraz właściwości aerozolu muszą być zbadane i ocenione;
- instalacje muszą być wykonane z materiałów odpornych na działanie chemiczne i żrące solanki;
- trakty spacerowe z ławkami wzdłuż tężni;
- obecność regulaminu korzystania z tężni w widocznym dla każdego miejscu.
Rys historyczny
Pierwsze tężnie solankowe powstały w XIV wieku w okolicach Lombardii (Włochy), gdzie szybko osiągnęły popularność, aż dotarły do Europy. Krajami, które zainicjowały budowle tężni były Niemcy oraz Austria. W Polsce zaczęto praktykować tę metodę leczenia w XVIII wieku. Początkowo wielokrotnie polewano drewniane konstrukcje solanką, aby uzyskać jak największe stężenie aerozolu. Pierwsza poważna tężnia powstała w XIX wieku w Ciechocinku.
Zobacz również: Uzdrowiska w Polsce.
Właściwości tężni solankowych
Temperatura w tężni solankowej powinna wynosić 36 stopni Celsjusza, natomiast stężenie solanki około 6,66%. Przyjmuje się, że im wyższa tężnia, tym większe zagęszczenie solanki i wytwarzanie aerozolu solankowego.
Najbardziej korzystne jest przebywanie w okolicy tężni w słoneczne, ciepłe i wietrzne dni, ponieważ wówczas solanka odparowuje najintensywniej. Efektem tego jest znaczne nasycenie powietrza dobroczynnymi związkami.
Tężnie solankowe posiadają aerozol podobny do tego znad morza. Wspierają leczenie przewlekłych i nawracających schorzeń układu oddechowego. Działają również profilaktycznie, oczyszczając drogi oddechowe z zanieczyszczeń, co we współczesnej – wysoko rozwiniętej – cywilizacji jest niezwykle ważne. Dodatkowo aerozol ma właściwości rozszerzające oskrzela oraz antyalergiczne.
Tężnie solankowe wpływają korzystnie na niektóre problemy skórne i niektóre choroby tarczycy.
Tężnie solankowe w Polsce
Najbardziej popularne tężnie solankowe w Polsce znajdują się w Ciechocinku, Inowrocławiu, Rymanowie-Zdroju, Rabce-Zdroju, Grudziądzu, Dębowcu, Wieliczce oraz Konstancinie. Mniej znane znajdują się natomiast w Radlinie, Chorzowie, Uniejowie, Busku-Zdroju, Krakowie oraz Będzinie.
Ciechocinek
Znajduje się tu największa i najbardziej znana tężnia w Polsce oraz w Europie. Jej wysokość wynosi prawie 16 metrów, a łączna długość – 1741,5 metra. Podstawę tężni stanowi 7000 pali dębowych wbitych w ziemię. Opłaty pobierane są sezonowo (wiosna-jesień) w określonych godzinach.
Inowrocław
Druga co do wielkości tężnia solankowa w Polsce. Konstrukcja o wysokości 9 metrów ma kształt dwóch wieloboków połączonych ze sobą.
Rabka-Zdrój
Wysokość tężni wynosi 10 metrów. Obiekt otwarto w 2011 roku. Składa się on nie tylko z części inhalacyjnej ale i pijalni wód mineralnych.
Rymanów-Zdrój
Z tężni w Rymanowie-Zdroju można korzystać od 2016 roku. Jest to zadaszona konstrukcja, dookoła której umieszczone są ławki. Znaczną zaletą jest lokalizacja tężni, która znajduje się w bliskim otoczeniu pijalni wód mineralnych.
Grudziądz
Tężnia na kształt szklanej piramidy, wewnątrz której może przebywać jednocześnie maksymalnie 40 osób. Budowla ma wysokość 9 metrów, w 2009 roku ogłoszono jednak plany budowli kolejnych, o wysokości 4,5 metra. Tężnię otwarto w 2006 roku.
Dębowiec
Tężnia solankowa działa od 2014 roku. Badania przeprowadzone w Wiedniu wykazały, że solanki obecne w Dębowcu mają jedno z najwyższych stężeń takich pierwiastków jak jod, wapń, krzem, selen i brom w Europie.
Konstancin-Jeziorno
Wchodzi w skład obiektów Uzdrowiska w Konstancinie. Wstęp w najbliższe otoczenie tężni jest dodatkowo płatny. Centrum tężni (grzybek) ma wysokość 6 metrów i obwód 40 metrów.
Wieliczka
Tężnia solankowa w Wieliczce znajduje się niedaleko słynnej Kopalni Soli. Otworzono ją w 2014 roku. Ma wysokość 22 metrów, taras oraz wieżę widokową. Zbudowana jest z drewna modrzewiowego, które może przetrwać około 500 lat i jako jedyne nie gnije w wodzie morskiej.
Wskazania
- nadciśnienie tętnicze
- przewlekłe choroby układu oddechowego
- nieżyty nosa
- stany po terapii ostrych infekcji dróg oddechowych
- stany ogólnego wyczerpania
- praca zawodowa w warunkach wysokich temperatur lub znacznego zapylenia
- astma
- niedoczynność tarczycy
Przeciwwskazania
- stan po świeżym zawale serca
- gorączka
- choroba wieńcowa
- nadczynność tarczycy
- nadwrażliwość na którykolwiek składnik solanki
- choroby nowotworowe
- niskie ciśnienie krwi
Bibliografia
- d’Obyrn K., Rajchel L., Balneologiczne walory kopalni soli „Wieliczka”, Acta Balneologica TOM LVI, Nr 4 (138) /2014.
- Kasprzak W., Mańkowska A., Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
Polecane produkty:
![]() |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
![]() |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Jedna odpowiedź
Tężnie w Polsce znajdują się także na Mazurach w Gołdapi 🙂 Jedne z większych, dlatego, uważam, że słusznie byłoby je wymienić w artykule 🙂