Wstrząs kardiogenny jest wciąż jedną z najgorzej rokujących patologii układu krążenia. Stanowi podstawową przyczynę zgonu chorych hospitalizowanych z powodu świeżego zawału serca. Mimo postępu w leczeniu ostrego zawału serca w ciągu miesiąca umiera około 40-60% chorych z tym powikłaniem.
Etiologia
Z hemodynamicznego punktu widzenia mamy do czynienia ze:
- wzrostem obciążenia wstępnego i systemowego oporu naczyniowego;
- spadkiem wskaźnika sercowego, indeksu objętości wyrzutowej i indeksu pracy.
Z powodu zmniejszonego ukrwienia narządów oraz zmniejszonej podaży tlenu dochodzi do podwyższenia stopnia obwodowego wykorzystania tlenu. Dodatkowo dochodzi do wzrostu stężenia mleczanu we krwi.
Najczęstszą przyczyną tego stanu jest przynajmniej 40% utrata masy mięśnia sercowego w przebiegu choroby niedokrwiennej serca. Dochodzi do tego np. w przebiegu rozległego zawału ściany przedniej w efekcie proksymalnego zamknięcia się gałęzi międzykomorowej przedniej, ale również w przypadku nawracających zmian zawałowych.
Do innych przyczyn można zaliczyć:
- ostrą niedomykalność zastawki mitralnej (w przebiegu zawału serca);
- ostrą niedomykalność zastawki aortalnej (zapalenie wsierdzia) w przebiegu ubytku w przegrodzie międzykomorowej i pęknięcia przegrody międzykomorowej (w przebiegu zawału serca);
- ostre zapalenie mięśnia sercowego;
- terminalne stadium kardiomiopatii;
- zdekompensowaną chorobę nadciśnieniową serca;
- zdekompensowane wady aparatu zastawkowego;
- ciężkie zaburzenia rytmu serca przebiegające z nasiloną bradykardią i tachykardią;
- pourazowe uszkodzenia serca i zatrucia lekami o ujemnym działaniu inotropowym.
Ponadto należy rozróżnić wstrząs kardiogenny i nadostrą niewydolność serca.
Nadostra niewydolność serca połączona z nagle występującą utratą przytomności może pojawić się w przypadku zatrzymania krążenia, w ekstremalnym spowolnieniu tętna lub może być spowodowana przyjęciem pozycji stojącej.
Jak rozpoznać wstrząs kardiogenny?
Wstrząs kardiogenny można rozpoznać na podstawie podmiotowego i przedmiotowego badania chorego.
Podstawowym objawem jest obniżone skurczowe ciśnienie tętnicze krwi (równe i poniżej 90 mm Hg). Obserwuje się je przez okres co najmniej 30 minut i nie reagujące ono na podanie płynów.
Poza tym hipoperfuzja różnych narządów może objawiać się zaburzeniami świadomości, oligurią czy anurią, zimną skórą pokrytą lepkim potem, bólami niedokrwionych kończyn, mogą wystąpić też objawy związane z niedokrwieniem jelit.
W badaniu przedmiotowym często stwierdza się obecność trzeciego tonu, obniżone ciśnienie tętna, rozszerzenie żył szyjnych i zastój nad polami płucnymi. Badania dodatkowe konieczne w tym wstrząsie to EKG oraz badanie echokardiograficzne.
Leczenie
Skuteczne leczenie wstrząsu kardiogennego musi uwzględniać usunięcie przyczyny choroby, czyli przywrócenie przepływu przez tętnicę wieńcową odpowiedzialną za zawał i poprawę przepływu w pozostałych, zwykle istotnie zwężonych tętnicach wieńcowych. Takim leczeniem przywracającym przepływ przez tętnicę odpowiedzialną za zawał jest leczenie reperfuzyjne.
Znane są 2 metody terapii reperfuzyjnej:
- farmakologiczna (leki trombolityczne);
- inwazyjna (przede wszystkim przezskórna interwencja wieńcowa).
Poza leczeniem reperfuzyjnym konieczne jest oczywiście dodatkowe leczenie wspomagające. Należy walczyć z bólem poprzez podawanie narkotycznych leków przeciwbólowych, korygować zaburzenia gospodarki elektrolitowej i kwasowo-zasadowej, usuwać zaburzenia rytmu i przewodzenia.
Wszyscy chorzy muszą być objęci farmakoterapią mającą na celu stabilizację hemodynamiczną. Chory musi otrzymać odpowiednią ilość płynów, a dążąc do podniesienia ciśnienia tętniczego krwi należy stosować aminy katecholowe.
W każdym przypadku pozytywnej odpowiedzi na terapię aminami i wzrostu ciśnienia skurczowego do co najmniej 90 mm Hg, należy rozważyć dołączenie leczenia zmniejszającego obciążenie wstępne.
Bibliografia
- Erdmann E., Kardiologia kliniczna, Tom I, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2010.
- Bednarz B., Wstrząs kardiogenny, Postępy Nauk Medycznych 3/2007.
- Słonka G., Gąsior M., Wstrząs kardiogenny – czy potrafimy skutecznie leczyć?, Choroby Serca i Naczyń, 3/2009.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
