Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Nadciśnienie tętnicze w ciąży jest powikłaniem należącym do częstych przyczyn umieralności matek, płodów i noworodków. Szacuje się, że występuje u około 5-10% ciężarnych kobiet. Jest to jeden z objawów powikłania ciąży określanego wcześniej mianem gestozy. Schorzenie to nazywane bywa także zatruciem ciążowym, jednakże nazwa nie ma uzasadnienia ze względu na brak toksyn w organizmie kobiety.

Czym jest gestoza?

Gestoza to zespół objawów występujących w drugiej połowie ciąży, najczęściej u kobiet będących w ciąży po raz pierwszy. Objawami tej dolegliwości są obrzęki, białkomocz oraz nadciśnienie tętnicze krwi. Przyczyny nie zostały do końca poznane. Uznaje się jednak, że do najczęstszych należą:

• przewlekłe choroby nerek;
• cukrzyca;
• przewlekłe nadciśnienie tętnicze;
• uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych;
• obrzęk płodu;
• ciąża wielopłodowa;
• zaburzenia w odżywianiu.

Może mieć również podłoże genetyczne.

Zobacz również: Objawy ciąży.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Klasyfikacja Amerykańskiego Kolegium Położników i Ginekologów (przyjęta obecnie przez wiele ośrodków perinatologicznych) wyróżnia następujące rodzaje nadciśnienia tętniczego:

• indukowane ciążą – może mieć postać umiarkowaną lub ciężką;
• rzucawka – objawia się drgawkami, utratą świadomości, a niekiedy nawet śpiączką;
• przewlekłe – rozpoznawane jest, gdy wystąpiło przed ciążą, przed dwudziestym tygodniem ciąży bądź utrzymuje się w okresie połogu;
• przewlekłe z „nałożonym” stanem przedrzucawkowym – charakteryzuje się gwałtownym wzrostem ciśnienia tętniczego wraz z białkomoczem i obrzękami;
• przemijające lub późne – występuje w ostatnim okresie ciąży lub w połogu i ustępuje po 10-14 dniach od porodu.

Leczenie

Metody leczenia nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży zależą od rozpoznania i stopnia nasilenia objawów schorzenia. Postępowanie terapeutyczne polega na stosowaniu właściwej diety, wypoczynku oraz podawaniu środków farmakologicznych.

Największe korzyści dla ciężarnych i dzieci z ciąż powikłanych nadciśnieniem tętniczym może przynieść dobra współpraca, wymiana informacji i doświadczeń pomiędzy lekarzami różnych specjalności (ginekolodzy-położnicy, perinatolodzy, hipertensjolodzy).

W ciężkiej postaci nadciśnienia indukowanego ciążą i rzucawce stosuje się postępowanie zachowawcze (hospitalizacja, złagodzenie występujących objawów, terapia przeciwdrgawkowa, oczekiwanie na poród) oraz postępowanie czynne (dążenie do wyprowadzenia pacjentki ze stanu śpiączki i do szybkiego rozwiązania ciąży przez cięcie cesarskie). Postępowanie rehabilitacyjne obejmuje leżenie 18 godzin na dobę oraz specjalistyczne ćwiczenia ruchowe właściwe dla tej patologii ciąży. W tym przypadku są to głównie ćwiczenia uspokajające i przeciwobrzękowe, ćwiczenia czynne dystalnych odcinków ciała, izometryczne tułowia i oddychania torem brzusznym. Relaks bierny z kolei obejmuje zastosowanie muzyki o charakterze uspokajającym.

Leczenie farmakologiczne najczęściej zostaje wdrożone wówczas, gdy wartości ciśnienia mieszczą się w granicach powyżej 140-149 mmHg dla ciśnienia skurczowego lub/i powyżej 90-95 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego.

Zobacz również: Nadciśnienie tętnicze – fizjoterapia.

Zalecenia przy nadciśnieniu tętniczym w ciąży

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca, aby pomiar ciśnienia tętniczego był wykonywany na każdej wizycie u ginekologa. Jest to bardzo ważne, ponieważ jego wysokość przekłada się pośrednio na stan kliniczny zarówno ciężarnej jak i płodu. Kobieta powinna jak najbardziej ograniczyć aktywność fizyczną i sporą część czasu leżeć, najlepiej na lewym boku.

Ciekawostką jest, że w przeciwieństwie do nadciśnienia poza ciążą ograniczenie soli w diecie nie jest bezwzględnym wskazaniem, ponieważ jej brak może spowodować hipowolemię i wtórnie pogarszać ukrwienie macicy. Przeciwwskazane jest zmniejszanie masy ciała, ponieważ może się to przyczynić do zahamowania wzrostu płodu.

Bibliografia

1. Szczepaniak-Chicheł L., Tykarski A., Leczenie nadciśnienia tętniczego w ciąży w świetle aktualnych wytycznych Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2011 roku, Ginekologia Polska, 83/2012.
2. Rapacz A., Filipek B., Nadciśnienie tętnicze w ciąży, Farmacja Polska, 8/2009.
3. Kozłowska J., Rehabilitacja w ginekologii i położnictwie, Wydawnictwo AWF, Kraków 2006.

	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...
	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...