Przemocą psychiczną w związku określimy systematyczne działanie mające na celu zdominowanie partnera poprzez manipulację, zastraszanie, poniżanie czy izolację. W odróżnieniu od przemocy fizycznej, jej objawy są mniej oczywiste, co sprawia, że często pozostaje niezauważona zarówno przez ofiarę, jak i otoczenie. Niemniej jednak jej skutki mogą być równie destrukcyjne, prowadząc do obniżenia poczucia własnej wartości i długotrwałych problemów emocjonalnych.
Objawy przemocy psychicznej – gaslighting, manipulacja, kontrola, izolacja
Przemoc psychiczna może przybierać różne formy. Oto kilka z nich.
- Gaslighting – technika manipulacji, w której sprawca sprawia, że ofiara zaczyna wątpić w swoje własne odczucia, pamięć czy percepcję rzeczywistości. Przykładowo, partner może zaprzeczać wcześniejszym wypowiedziom lub działaniom, twierdząc, że ofiara źle je zapamiętała, co prowadzi do dezorientacji i poczucia utraty zmysłów.
- Manipulacja – polega na wykorzystywaniu emocji ofiary do osiągnięcia własnych celów. Sprawca może wywoływać poczucie winy, wstydu czy obowiązku, aby skłonić partnera do określonych działań lub zaniechań.
- Kontrola – przejawia się w nadmiernym nadzorze nad codziennymi aktywnościami ofiary, takimi jak sprawdzanie telefonu, kontrolowanie wydatków czy decydowanie o tym, z kim może się spotykać. Celem jest ograniczenie autonomii i uzależnienie ofiary od sprawcy.
- Izolacja – sprawca (na przykład partner_ka) dąży do odcięcia ofiary od jej sieci wsparcia, czyli rodziny i przyjaciół, co prowadzi do osamotnienia i zwiększa zależność od partnera. Może to obejmować krytykowanie bliskich ofiary, sabotowanie jej relacji czy bezpośrednie zakazy kontaktów.
Pamiętaj, że w takich sytuacjach warto szukać pomocy. Znajdź gabinet psychoterapii i specjalistę, który da Ci wsparcie.
Jakie są skutki przemocy psychicznej w związku? – wpływ na zdrowie psychiczne i emocjonalne
Długotrwałe doświadczenie przemocy psychicznej może prowadzić do szeregu negatywnych konsekwencji dla zdrowia psychicznego i emocjonalnego ofiary. Co zaliczymy o najczęstszych skutków?
- Niska samoocena – ciągła krytyka i poniżanie sprawiają, że ofiara traci wiarę we własne możliwości i wartość, co może prowadzić do poczucia bezradności.
- Depresja – stałe napięcie i negatywne komunikaty mogą prowadzić do rozwoju depresji.
- Zaburzenia lękowe – ofiary przemocy psychicznej często doświadczają chronicznego lęku, obawiając się reakcji sprawcy na swoje działania czy słowa.
- Zespół stresu pourazowego (PTSD) – traumatyczne doświadczenia związane z przemocą mogą prowadzić do nawracających wspomnień, koszmarów sennych oraz unikania sytuacji przypominających o traumie.
- Izolacja społeczna – z powodu manipulacji i kontroli sprawcy, ofiara może stopniowo tracić kontakt z bliskimi, co pogłębia uczucie samotności i bezradności.
Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2023 roku, osoby doświadczające przemocy psychicznej są znacznie bardziej narażone na rozwój zaburzeń psychicznych, takich jak depresja czy zaburzenia lękowe. Chroniczny stres wywołany przemocą może prowadzić do zmian w mózgu, szczególnie w obszarach odpowiedzialnych za regulację emocji i pamięć, takich jak hipokamp i ciało migdałowate.
Rozpoznanie przemocy psychicznej i zrozumienie jej skutków to pierwszy krok do odzyskania kontroli nad własnym życiem. Ważne jest, aby szukać wsparcia u specjalistów oraz bliskich osób, które mogą pomóc w przejściu przez proces uzdrawiania i odbudowywania poczucia własnej wartości. W jaki sposób znaleźć specjalistę? Wpisz w wyszukiwarkę na przykład hasło „psycholog Warszawa”.
Jak reagować? – pierwsze kroki, wsparcie psychologiczne, gdzie szukać pomocy
Rozpoznanie przemocy psychicznej to pierwszy krok do odzyskania kontroli nad własnym życiem. Ważne jest, aby nie pozostawać w izolacji i poszukać wsparcia. Skontaktuj się z bliskimi osobami, którym ufasz, aby podzielić się swoimi doświadczeniami. Następnie warto skorzystać z profesjonalnej pomocy psychologicznej lub terapeutycznej, która pomoże w zrozumieniu sytuacji i opracowaniu strategii działania. W Polsce dostępne są różne formy wsparcia, takie jak Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”, dostępne pod numerem 800 120 002 . Możesz również zgłosić się do lokalnego Ośrodka Pomocy Społecznej lub specjalistycznego ośrodka interwencji kryzysowej. W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia nie wahaj się wezwać Policji pod numerem 112. Pamiętaj, że masz prawo do życia w szacunku i bezpieczeństwie.
Podsumowując: przemoc psychiczna w związku może być trudna do rozpoznania, ale jej skutki są realne i długotrwałe. Niska samoocena, lęk, depresja czy PTSD to tylko niektóre konsekwencje, z którymi mierzą się ofiary. Kluczowe jest dostrzeżenie problemu i podjęcie działań – wsparcie bliskich, pomoc specjalistów i instytucji. Nie jesteś sam_a. Zasługujesz na zdrową, pełną szacunku relację. Masz prawo szukać pomocy.
Artykuł sponsorowany
