Mięsień zwieracz źrenicy (łac. musculus sphincter pupillae) to jeden z dwóch mięśni tęczówki, odpowiadających za zmianę średnicy źrenicy, a więc regulujących przepuszczanie światła do dalszych odcinków dróg wzrokowych. Działa antagonistycznie w stosunku do mięśnia rozwieracza źrenicy. Za unerwienie obu tych mięśni odpowiada autonomiczny układ nerwowy.
Mięsień zwieracz źrenicy – budowa
Mięsień zwieracz źrenicy lokalizuje się w warstwie właściwej zrębu tęczówki, bliżej jego tylnej powierzchni, w paśmie przyźrenicznym. Składa się z komórek mięśniówki gładkiej, co oznacza, że człowiek nie jest w stanie kontrolować jego aktywności. Odbywa się ona niezależnie od woli. Włókna tego mięśnia układają się spiralnie. Kształtem przypomina pierścień szerokości około 1 mm i dokładnie otacza źrenicę. Ma pochodzenie ektodermalne, powstał z zewnętrznego listka zarodkowego kielicha wzrokowego.
Mięsień zwieracz źrenicy – unerwienie
Unerwienie mięśnia pochodzi z układu przywspółczulnego (przeciwnie do mięśnia rozwieracza źrenicy, unerwianego włóknami współczulnymi). Pozazwojowe włókna pochodzą ze zwoju rzęskowego (nerwy rzęskowe krótkie), natomiast włókna przedzwojowe pochodzą z jądra przywspółczulnego nerwu okoruchowego. Układ przywspółczulny odpowiada za relaks i odprężenie organizmu, dlatego wskutek jego aktywacji zaobserwować można zmniejszenie średnicy źrenicy.
Mięsień zwieracz źrenicy – funkcje
Mięsień zwieracz źrenicy odpowiada za zmniejszanie średnicy źrenicy, przez co wpada do niej mniej światła. Takie zjawisko możemy zaobserwować podczas przebywania w dobrze oświetlonych pomieszczeniach (gdy nie jest potrzebne przepuszczanie bardzo dużych ilości światła, aby coś zobaczyć, jak ma to miejsce podczas przebywania w ciemnych pomieszczeniach), a także podczas relaksu i odprężenia.
Zobacz również: Anizokoria.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
