Skala Borga jest często wykorzystywaną w kardiologii subiektywną skalą oceny stopnia zmęczenia podczas wykonywania aktywności fizycznej. Składa się z 15 cyfr (rozpoczynając od 6, kończąc na 20), przy czym każda z nich przypisana jest do określonego poziomu zmęczenia.
Czym jest skala Borga?
Skala Borga jest metodą tanią, łatwą i bezpieczną, w związku z czym można ją wykorzystać w różnych warunkach. Ponieważ należy to grupy ocen subiektywnych, nie można uznać ją za wysoce precyzyjną.
Oryginalnie skala obejmowała 15 stopni odpowiadających częstotliwości rytmu serca (od 60 do 200), które u młodych i zdrowych ludzi stwierdzano przy różnym stopniu odczuwanego przez nich zmęczenia. W kolejnych obserwacjach wykazano jednak, że zależność między częstotliwością rytmu serca, a stopniem zmęczenia nie jest liniowa i dotyczy to zarówno osób zdrowych, jak i w szczególności osób chorych (w różnych grupach wiekowych).
W związku z tym uważa się, że ocena stopnia zmęczenia na podstawie częstotliwości rytmu serca jest obarczona dużym błędem. Dlatego też skala Borga została zmodyfikowana do 10 stopni.
Mimo powyższych zastrzeżeń do chwili obecnej w kardiologii stosuje się tradycyjną skalę. Jednakże wykorzystuje się jedynie wartości przypisane poszczególnym stopniom zmęczenia nie odnosząc się do częstotliwości rytmu serca.
Charakterystyka poszczególnych stopni
Stopień zmęczenia ocenia indywidualnie pacjent. W celu ułatwienia oceny fizjoterapeuta posługuje się planszą, na której widnieją poszczególne cyfry wraz z opisem zmęczenia. Wówczas badany może bez problemu wskazać odczuwany stopień zmęczenia.
Niższe cyfry w skali Borga oznaczają brak zmęczenia, z kolei cyfra 20 odnosi się do zmęczenia maksymalnego. Charakterystyka poszczególnych punktów w skali prezentuje się następująco:
- 6, 7 – brak zmęczenia lub zmęczenie minimalne;
- 8, 9 – zmęczenia bardzo małe;
- 10, 11 – zmęczenie średnie;
- 12, 13 – zmęczenie dość duże;
- 14, 15 – zmęczenie duże;
- 16, 17 – zmęczenie bardzo duże;
- 18, 19, 20 – zmęczenie maksymalne.
Zmodyfikowana skala Borga
Zmęczenie w skali Borga po modyfikacji obejmuje również występowanie duszności, co prezentuje się następująco:
- 0 – zmęczenie nieodczuwalne, duszność nie występuje;
- 0,5 – zmęczenie minimalne, duszność ledwie odczuwalna;
- 1 – zmęczenie bardzo małe, duszność słabo odczuwalna;
- 2 – zmęczenie małe, duszność niewielka;
- 3 – zmęczenie średniego stopnia, duszność umiarkowana;
- 4 – zmęczenie dość duże, duszność stosunkowo ciężka;
- 5, 6 – zmęczenie duże, duszność ciężka;
- 7, 8, 9 – zmęczenie bardzo duże, duszność bardzo ciężka;
- 10 – zmęczenie bardzo, bardzo duże, duszność prawie maksymalna;
- +10 – zmęczenie maksymalne, duszność nie do wytrzymania.
Podsumowanie
W skali Borga pacjent subiektywnie ocenia nie tylko zmęczenie, ale również stopień nasilenia duszności. Chociaż mogą występować pewne różnice w aktualnej ocenie dokonanej przez pacjentów, wydaje się, że ocena ta w powtarzanych testach jest stała.
W ten sposób skala Borga może pomóc lekarzowi lub fizjoterapeucie w ocenie stopnia duszności i zmęczenia w poszczególnych próbach.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Poloński L., Hudzik B., Folia Cardiologica Excerpta, 8/2013.
- Smarż K., Jaxa-Chamiec T., Budaj A., Metody oceny wydolności fizycznej pacjentów kardiologicznych – elektrokardiograficzny, spiroergometryczny i echokardiograficzny test wysiłkowy, Postępy Nauk Medycznych, 11/2015.
- Bromboszcz J., Dylewicz P., Rehabilitacja kardiologiczna, Wydawnictwo Elipsa-Jaim, Kraków 2005.
- Domka-Jopek E., Kwolek A., Jopek J., Ocena wydolności fizycznej u osób przechodzących ambulatoryjną rehabilitację kardiologiczną z zastosowaniem metody obiektywnej i subiektywnej, Rzeszów 2013.
