Szukaj
Szukaj

Odruchy oczne

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Odruchy oczne to reakcje gałek ocznych i źrenic na określone czynniki środowiska zewnętrznego. Dzięki nim człowiek jest w stanie przystosować się do warunków otoczenia i normalnie funkcjonować.

 

Odruchy oczne

Najpopularniejsze i mające duże znaczenie w fizjologii odruchy oczne to odruchy:

  • źrenicy na światło;
  • akomodacyjny;
  • fiksacji.

Odruchy te możliwe są dzięki połączeniu ośrodkowego układu nerwowego z aparatem mięśniowym oczu. Oko posiada bowiem 2 zestawy mięśni – zewnętrzne i wewnętrzne. Mięśnie wewnętrzne należą do mięśni gładkich tęczówki i ciałka rzęskowego. Z kolei aparat mięśni zewnętrznych składa się z 6 poprzecznie prążkowanych mięśni oka.

Dla zapewnienia widzenia obuocznego ruchy gałek ocznych są skojarzone. Bierze w nich udział kilka grup mięśni tak, że w czasie ruchu gałek ocznych w danym kierunku mięśnie działają synergicznie. Oznacza to, że jedne z nich się kurczą, ale za to inne ulegają rozluźnieniu wykazując pełną współpracę.

Przy ruchach dowolnych gałek ocznych ma miejsce dostosowanie tych ruchów do zmian pozycji głowy, co umożliwia właściwe położenie osi widzenia obojga oczu. Przy tych ruchach gałek ocznych dużą rolę odgrywają także informacje czuciowe z proprioceptorów samych nerwów gałek ocznych i mięśni szyi oraz z błędników poprzez odruchy statokinetyczne.

Odruch źrenicy na światło

Odruch źrenicy na ekspozycję na światło reguluje dopływ bodźców świetlnych do poszczególnych elementów oka. Ponadto, jeśli bodziec świetlny wpadnie do jednego oka, obydwie źrenice reagują zwężeniem. Reakcja ta służy do automatycznego dostosowania wielkości źrenicy i tym samym stopnia oświetlenia siatkówki. W efekcie ochrania ją przed zbyt intensywnym oświetleniem oraz działa zwiększając wrażliwość fotoreceptorów przy zbyt słabym oświetleniu.

Wyróżnia się reakcję źrenic bezpośrednią i konsensualną. Ta pierwsza polega na zwężeniu w ciągu 0,3-0,8 s źrenicy oka oświetlonego, natomiast druga reakcja polega na skurczu w tym samym czasie źrenicy drugiego, nieoświetlonego oka. Na niedostateczną ilość światła źrenice reagują rozszerzeniem. To wynik pobudzenia układu współczulnego.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Droga impulsu podczas wyzwalania odruchu źrenicy na światło prezentuje się następująco:

  • jądra układu siatkowatego;
  • droga siatkowato-rdzeniowa do rdzenia kręgowego;
  • aktywacja przedzwojowych neuronów współczulnych w górnym piersiowym odcinku rdzenia kręgowego;
  • pień współczulny;
  • synapsy w zwoju szyjnym górnym;
  • splot szyjny – gdzie zachodzi aktywacja czynności mięśni oka.

Odruch akomodacyjny

To reakcja źrenic za pomocą czynności ośrodków korowych. W efekcie następuje zwężenie źrenic podczas uważnego obserwowania zbliżających się przedmiotów. To korzystny odruch, ponieważ zmniejszająca się źrenica redukuje soczewkową aberrację i zwiększa tym samym ostrość widzenia.

Poza zwężeniem źrenic w czasie akomodacji dochodzi do skurczu ciałka rzęskowego, poluźnienia więzadełek soczewki i zwiększenia jej wypukłości, a także załamania światła w soczewce. W rezultacie dochodzi do zogniskowania obrazu na siatkówce. Dodatkowym przystosowaniem oka podczas akomodacji jest ruch zbieżny gałek ocznych, tak że osie widzenia obojga oczu zostają skierowane na oglądany przedmiot.

Droga impulsu podczas wyzwalania odruchu akomodacyjnego prezentuje się następująco:

  • ciało kolankowate boczne;
  • pole 17-19 Brodmanna w korze mózgowej;
  • jądra środkowego nerwu okoruchowego;
  • jądra dodatkowego nerwu okoruchowego;
  • droga siatkowato-rdzeniowa do rdzenia kręgowego;
  • aktywacja przedzwojowych neuronów współczulnych w górnym piersiowym odcinku rdzenia kręgowego;
  • pień współczulny;
  • synapsy w zwoju szyjnym górnym;
  • splot szyjny – gdzie zachodzi aktywacja czynności mięśni oka.

Fiksacja

Ruchy zbieżne oczu podczas odruchu akomodacyjnego są częścią bardziej ogólnego mechanizmu odruchowego zwanego wpatrywaniem. Jest to automatyczne dopasowanie osi widzenia obojga oczu do oglądanego obiektu tak, aby osie przecięły się w miejscu oglądanego przedmiotu. U człowieka główny ośrodek odpowiedzialny za odruchową fiksację znajduje się w potylicznej korze mózgowej, w polu 19 Brodmanna.

Należy wiedzieć, że tendencję do fiksacji oczu często obserwuje się podczas oczopląsu, np. wywołanego oglądaniem słupów telekomunikacyjnych czy pojedynczych drzew oglądanych podczas podróżowania pociągiem czy autem. Fiksacja oka zachodzi w efekcie przewodzenia impulsów tą samą drogą, co w przypadku odruchu akomodacji.

Bibliografia

  1. Konturek S., Fizjologia człowieka, tom IV, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *