Lizozym to enzym należący do klasy hydrolaz. Rozkłada wiązania glikozydowe między N-acetylo-D-glukozaminą a kwasem N-acetylomuraminowym w mureinie, polisacharydowo-peptydowym składniku otoczki bakterii Gram-dodatnich. Jest elementem szeroko rozpowszechnionym w naturze – jego obecność stwierdzono zarówno w komórkach roślinnych, jak i w zwierzęcych płynach ustrojowych czy wydzielinach.
Gdzie znajduje się lizozym?
Lizozym to białko występujące u zwierząt, roślin, bakterii i wirusów. Znaleźć je można między innymi w ziarnach neutrofilów, makrofagów, a także w surowicy, ślinie, mleku, miodzie i w białku jaja kurzego.
Działanie lizozymu
Enzym działa litycznie w stosunku do ściany komórkowej bakterii. Jego aktywność powoduje rozszczepianie w peptydoglikanie wiązań β-1,4-glikozydowych znajdujących się między poszczególnymi atomami. Aktywność bakteriobójczą lizozym wykazuje głównie w stosunku do bakterii Gram-dodatnich, a jego cytolityczne działanie na komórki bakterii Gram-ujemnych nie zostało w pełni poznane. Enzym hydrolizuje również wiązania glikozydowe obecne w chitynie. Na aktywność lizozymu wpływ mają przede wszystkim parametry takie jak:
- odczyn środowiska, w którym enzym jest rozpuszczony;
- temperatura;
- dodatek substancji chemicznych;
- zdolność lizozymu do tworzenia związków kompleksowych.
Istnieją doniesienia w literaturze, jakoby lizozym miał działać wobec niektórych gatunków grzybów oraz wpływać hamująco na aktywność wirusa HIV. Dane te wymagają jednak obszerniejszych i dokładniejszych badań. Podsumowując, lizozym jest bakteriobójczy enzymem posiadającym zdolność hydrolizy peptydoglikanu budującego ściany komórkowe bakterii.
Lizozym – zastosowanie
Lizozym, jako jedyny spośród biologicznie aktywnych składników jaja kurzego, figuruje na liście dozwolonych dodatków do żywności. Cechuje się odpowiednimi właściwościami jako środek konserwujący żywność. Jest też uznawany za substancję bezpieczną. W niektórych krajach lizozym znalazł zastosowanie jako konserwant mięsa, produktów mięsnych, ryb i przetworów mleczarskich na skalę przemysłową.
W przemyśle serowarskim używa się go do produkcji serów dojrzewających celem redukcji liczby bakterii kwasu masłowego, głównie Clostridium tyrobutyricum. Enzym przyczynia się do poprawy cech sensorycznych sera, nie wpływając jednocześnie na proces produkcji i jego dojrzewanie. Lizozym wykorzystano podczas produkcji sera edamskiego, gdzie wprowadzono go bezpośrednio do układu jeszcze przed dodaniem podpuszczki – co dało pozytywny wynik mikrobiologiczny.
Lizozym znalazł zastosowanie również w weterynarii. Przy podaniu z chemioterapeutykami zapobiega pojawieniu się endotoksyn w krwiobiegu przy leczonej antybiotykami posocznicy. W przyszłości może mieć dużą skuteczność w celowanym leczeniu schorzeń nerek.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Leśnierowski G., Kijowski J., Budowa i ogólna charakterystyka lizozymu, Żywność. Technologia. Jakość, 3/1996.
- Kopeć K., Lutyńska A., Dąbkowska K., Intensyfikacja właściwości bakteriobójczych lizozymu na drodze jego termicznej modyfikacji, Inżynieria i Aparatura Chemiczna, 4/2014.
- Gajda E., Bugla-Płoskońska G., Lizozym – występowanie w przyrodzie, właściwości biologiczne i możliwości zastosowania, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 68/2014.
