Fosfagen to wysokoenergetyczny związek fosforowy występujący w mięśniach. Jest estrem fosforowym kreatyny i argininy, zawierającym wiązania wysokoenergetyczne. Do fosfagenów możemy zaliczyć fosfokreatynę i fosfoargininę.
Za co odpowiadają fosfageny?
Fosfageny odpowiadają za dostarczanie komórkom (głównie mięśniowym) energii. Działają więc podobnie jak cząsteczki ATP, jednak są od nich trwalsze i bardziej wydajne. Fosfokreatyna to źródło energii u kręgowców, zaś fosfoarginina – u bezkręgowców. Oba związki wykorzystują ADP, aby następnie stworzyć wydajniejsze cząsteczki ATP. Niedobór fosfokreatyny powoduje przewlekłe osłabienie organizmu i siły skurczu mięśnia sercowego, a także zmniejszenie zdolności regeneracji serca. Można zatem stwierdzić, że omawiany związek wykazuje zdolność kardioprotekcyjną.
Synteza fosfagenów
Aby mogły zostać wyprodukowane cząsteczki fosfokreatyny konieczna jest obecność kreatyny. Ta zaś powstaje z aminokwasów – glicyny, argininy oraz metioniny. Cały proces zachodzi w wątrobie. Jeśli kreatyna powstanie, w mięśniach szkieletowych oraz mięśniu poprzecznie prążkowanym serca następuje synteza związku właściwego, czyli fosfokreatyny. Przebiega to na drodze glikolizy i fosforylacji. W efekcie powstaje duża ilość fosfokreatyny i ADP. Podczas wysiłków fizycznych wymagających energii proces się odwraca, a podczas niego następuje wydzielanie dużej ilości ATP z fosfokreatyny.
Podobnie wygląda syntezą fosfoargininy. Konieczna jest do tego obecność aminokwasu argininy oraz cząsteczek energii. Reakcja katalizowana jest przez kinazę argininy, a w jej efekcie powstają cząsteczki fosfoargininy i ADP. Przy wysiłkach fizycznych fosfoarginina się rozpada, dostarczającym tym samym cząsteczek ATP.
Wykorzystanie fosfokreatyny
Fosfokreatyna jest ważnym związkiem dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Przede wszystkim dostarcza dużej ilości energii, która jest potrzebna nie tylko do aktywności fizycznej, ale i np. do utrzymania stałej temperatury ciała. Fosfokreatyna stanowi ceniony przez sportowców suplement diety, ponieważ:
- przyspiesza powysiłkową regenerację mięśni;
- zwiększa wytrzymałość mięśni na długotrwałe wysiłki i obciążenia;
- wspomaga wzrost beztłuszczowej masy ciała;
- zmniejsza ewentualne uszkodzenia mięśni, które mogą nastąpić przy bardzo intensywnych wysiłkach.
Fosfokreatyna jest głównym i jedynym substratem energetycznym do resyntezy ATP podczas pierwszych 10 sekund wysiłku o maksymalnej intensywności. Dodatkowo znajduje zastosowanie w medycynie jako lek, szczególnie przy schorzeniach kardiologicznych. Przykładowym zastosowaniem jest ochrona serca przed niedokrwieniem w trakcie różnych zabiegów kardiochirurgicznych.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Morawska-Staszak K., Wpływ suplementacji kreatyną na całkowity potencjał antyoksydacyjny oraz wydolność psychofizyczną u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami wątroby, Poznań 2012.
- Borowicz K., Aspekty biochemiczne i patofizjologiczne aktywności fizycznej, Zeszyty Naukowe WSSP, 17/2013.
