Zapalenie błony śluzowej żołądka nie zalicza się do odrębnych jednostek chorobowych, ponieważ pod tym pojęciem rozumie się wszystkie patologie błony śluzowej tego narządu, czyli takie:
- w których istotnie występują zmiany zapalne podczas badania histopatologicznego;
- w których dochodzi jedynie do uszkodzenia błony śluzowej żołądka.
Przyczyny
Jedną z głównych przyczyn zapalenia błony śluzowej żołądka jest zakażenie bakterią Helicobacter Pylori. Jest ono powszechne, ponieważ aż około 50% ludności na świecie wykazuje obecność tego drobnoustroju w organizmie. Do rezerwuarów tej bakterii należy właśnie człowiek, u którego bytuje ona pod warstwą śluzu pokrywającego komórki nabłonkowe w części przedodźwiernikowej żołądka. Szacuje się, że tylko u około 10-20% zakażonych rozwijają się choroby, do których należy między innymi właśnie zapalenie błony śluzowej żołądka.
Dodatkowo należy wiedzieć, że w populacji krajów rozwiniętych istnieje ścisły związek między częstością występowania zakażenia, a wiekiem pacjenta. W efekcie odsetek zakażeń w populacji zwiększa się o 10 w każdej dekadzie życia.
Podział
Omawiając przyczyny schorzenia należy wspomnieć o jej podziale, gdyż oba tematy łączą się ze sobą. Zapalenie błony śluzowej żołądka podzielono właśnie ze względu na przyczyny jego występowania.
Z punktu widzenia medycyny wyróżniono 2 podstawowe typy choroby:
- A – typu autoimmunoloicznego, związane z obecnością przeciwciał przeciwko komórkom okładzinowym. Przebiega z wyraźnie zaznaczonym zanikiem błony śluzowej w obrębie trzonu;
- B – znacznie częstsze, dotyczy okolicy przedodźwiernikowej i nie stwierdza się tu przeciwciał.
Dodatkowo zapalenia przewlekłe dzieli się na zanikowe i niezanikowe.
Zapalenie błony śluzowej żołądka niezanikowe
Przebiega często u pacjentów z chorobą wrzodową dwunastnicy. Jest to zapalenie powierzchowne, które zalicza się do początkowych stadiów kolejnych form zmian nieżytowych.
Zapalenie błony śluzowej żołądka zanikowe
Obejmuje rozlane zapalenie trzonu i wieloogniskowe zapalenie zanikowe błony śluzowej całego żołądka. Charakteryzuje się wieloogniskowym zanikiem, metaplazją jelitową, wysokim ryzykiem owrzodzenia oraz rozwoju raka żołądka.
Objawy
Zapalenie błony śluzowej żołądka manifestuje się kompleksem tak zwanych objawów dyspeptycznych, przy czym w 90% przypadków choroba rozwija się bezobjawowo.
U pozostałych zauważa się m.in.:
- zmiany nieżytowe;
- nadżerki;
- owrzodzenie żołądka lub dwunastnicy.
Objawy są dość rozległe, ponieważ mogą obejmować nawet raka żołądka czy chłoniaki typu MALT – w cięższych przypadkach. Zmiany dysplastyczne, a następnie metaplastyczne są podstawą rozwoju raka żołądka. Wspomniane objawy dyspeptyczne obejmują:
- bóle w nadbrzuszu przed lub po jedzeniu;
- pieczenie w okolicy zamostkowej;
- wzdęcia;
- nudności;
- odbijania o treści kwasowej.
Należy wiedzieć, że u części pacjentów zapalenie błony śluzowej żołądka wykazuje stopniową tendencję do przeobrażania się w stan całkowitego zaniku błony, czyli tak zwanej atrofii.
Jak zdiagnozować zapalenie błony śluzowej żołądka?
Podstawą diagnostyki jest badanie endoskopowe, przy czym obraz może być zróżnicowany. Pewnym wzbogaceniem diagnostycznym jest ultrasonografia endoskopowa, która umożliwia ocenę zajęcia procesem chorobowym ściany żołądka lub narządów sąsiednich, zwłaszcza w powikłaniach rakiem lub chłoniakiem.
Zobacz również: Gastroskopia.
Badania RTG są pomocne w wykrywaniu owrzodzeń, jednak nie przydają się w ocenie charakteru czy przyczyn zapalenia. W rozpoznaniu zapalenia błony śluzowej żołądka podstawowe znaczenie ma ocena histologiczna i cytologiczna.
Leczenie
Terapia objawowa polega na podawaniu:
- leków neutralizujących kwaśną treść żołądkową;
- preparatów cytoprotekcyjnych;
- blokerów receptora H2;
- blokerów pompy protonowej.
Najważniejsze jest leczenie przyczynowe, jednakże należy najpierw tę przyczynę dokładnie zdiagnozować. Tego typu leczenie zależy ściśle od czynnika, który spowodował zapalenie. Ostra krwotoczna gastropatia wymaga niekiedy leczenia operacyjnego.
Bibliografia
- Brzeszczyńska J., Gwoździński K., Charakterystyka stanów chorobowych żołądka, Folia Biochimica et Biophysia, 12/1997.
- Simon K., Serafińska S., Układ pokarmowy, Choroby narządów i układów, część II.
- Bartnik W., Celińska-Cedro D., Dzieniszewski J., Łaszewicz W., Mach T., Przytulski K., Skrzydło-Radomańska B., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter Pylori, Gastroenterologia Kliniczna, 2/2014.
- Rowicka G., Czajka M., Znaczenie diety w profilaktyce i leczeniu choroby wrzodowej źołądka i dwunastnicy, Medycyna Rodzinna, 1/2011.
Polecane produkty:
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
