Powiększone migdały to częste schorzenie przede wszystkim dzieci, ale i osób w wieku dorosłym. Przerostowi może ulegać migdałek gardłowy lub migdałki podniebienne. Zawsze należy odróżnić patologiczne powiększenie, kwalifikujące się do zabiegu usunięcia od powiększenia fizjologicznego, będącego naturalną linią brony organizmu (zwłaszcza u dzieci).
Funkcja migdałków podniebiennych
Dyskusje na temat istoty migdałków podniebiennych trwają od wielu lat. Niektórzy twierdzą, że struktury te nie są do niczego potrzebne. Jednak w efekcie wieloletnich badań i obserwacji można z całą pewnością powiedzieć, że również migdałki pełnią w organizmie pewne funkcje. Przyjmuje się, że mają one na celu chronić organizm przed drobnoustrojami chorobotwórczymi wnikającymi drogą oddechową oraz pokarmową. Należy jednak mieć na uwadze, że w przebiegu przewlekłych procesów zapalnych chore migdałki przestają spełniać swoją czynność obronną, mogą natomiast stać się źródłem niebezpiecznych dla ustroju powikłań.
Mimo wszystko, bardziej szczegółowo poznana rola migdałków podniebiennych sprawiła, że decyzje o przeprowadzeniu tonsillektomii (zabieg usunięcia migdałków) podejmowana jest dużo ostrożniej. Obecnie zasadniczo nie usuwa się migdałków podniebiennych przed ukończeniem 4. roku życia, czyli w okresie poprzedzającym wykształcenie mechanizmów obronnych.
Powiększone migdały
W otolaryngologii (zwłaszcza dziecięcej) najczęściej spotykamy się z powiększonym migdałkiem gardłowym. Wzrasta on systematycznie do 3 roku życia, największe rozmiary osiągając między 3. a 7. rokiem życia. Proces ten uznaje się za fizjologiczny, ponieważ wynika z mechanizmów obrony wobec antygenów środowiska. W kolejnych latach migdałek gardłowy ulega stopniowemu zanikowi i u 17-20-latków obserwuje się już tylko jego resztki. W wieku późniejszym, makroskopowo przeważnie już się go nie stwierdza. Powiększeniu mogą ulec również migdałki podniebienne.
Przyczyny powiększonych migdałów
Patologiczne powiększenie migdałów to zazwyczaj proces wieloczynnikowy. Za podstawę uznaje się jednak obecność stanów zapalnych. Przy każdej infekcji dróg oddechowych przy migdałkach odkłada się odrobina tkanki limfatycznej. W konsekwencji może to doprowadzić do ich przerostu. Do pozostałych przyczyn możemy zaliczyć:
- chorobę refluksową przełyku;
- bierne lub czynne palenie papierosów;
- alergiczny nieżyt nosa;
- zakażenia grzybicze;
- gruźlicę;
- powikłania po przebytej anginie;
- rozwój nowotworu – szczególnie u osób dorosłych.
Powiększone migdały są problemem, który należy szybko rozpoznać i zróżnicować z innymi chorobami oraz dolegliwościami.
Jak objawiają się powiększone migdały?
Powiększone migdały stosunkowo łatwo jest rozpoznać. Należy zwrócić uwagę także na chrapanie. Może ono mieć oczywiście wiele innych przyczyn (krzywa przegroda nosowa, obfitość tkanki tłuszczowej w obrębie gardła czy polipy), dlatego warto dokładnie przyjrzeć się każdemu pacjentowi z osobna. Do innych objawów możemy zaliczyć ból gardła, trudności w przełykaniu śliny czy pokarmów oraz oddychanie przez usta. Towarzyszy temu upośledzenie drożności nosa, w efekcie czego może wypływać przez niego wydzielina.
Przerośnięty migdałek może być przyczyną wielu złożonych i niekiedy groźnych patologii w obrębie narządu słuchu oraz układów: oddechowego i krążenia. Powoduje on między innymi:
- zmianę toru oddechowego;
- stany przejściowego niedotlenienia;
- nieżyt trąbki słuchowej;
- problemy z koncentracją;
- upośledzenie węchu;
- wady wymowy lub wady zgryzu;
- niedosłuch;
- zapalenie ucha środkowego;
- zaburzenia w ogólnym rozwoju somatycznym, intelektualnym i emocjonalnym.
To poważne konsekwencje, które mogą doprowadzić do ogólnoustrojowych chorób, pogorszenia samopoczucia, a u dzieci – trudności w prawidłowym rozwoju.
Powiększone migdały – co dalej?
Po zauważeniu powiększonych migdałów (lub przy podejrzeniu tego stanu) u dziecka należy udać się do lekarza rodzinnego, pediatry lub laryngologa (w przypadku osób dorosłych do lekarza rodzinnego lub laryngologa). Jeśli objawy nie są intensywne być może wystarczy jedynie antybiotykoterapia i stosowanie specjalnych płukanek do gardła. Jeśli jednak objawy są silne, a leczenie zachowawcze nie przynosi rezultatów, konieczne może się okazać leczenie chirurgiczne. Obejmuje ono usunięcie migdałka gardłowego (adenotomia) lub migdałków podniebiennych (tonsillektomia).
Polecane produkty:
|
BIO Acerola - naturalna witamina C
Organiczna Acerola od bioalgi to wysokiej jakości naturalna witamina C. Jest silnie skoncentrowanym ekstraktem ze specjalnie wyselekcjonowanych owoców (1 gram produktu odpowiada 17 gramom owoców Aceroli). Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mrówka-Kata K., Namysłowski G., Mazur-Zielińska H., Banert K., Lisowska G., Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2009.
- Gryczyńska D., Migdałki – stały dylemat laryngologów i pediatrów, Medycyna Biologiczna, 4/2009.
- Jankowska K., Śmiechura-Gańczarczyk M., Konopka W., Jednostronne guzy migdałka podniebiennego – opis przypadku, Otorynolaryngologia, 1/2018.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
