Obecnie wiele osób prowadzi siedzący tryb życia zarówno w pracy, jak i w domu. Takie nawyki mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Ma to istotny wpływ na psychikę oraz ogólną kondycję. W niniejszym artykule skoncentrujemy się na omówieniu tych implikacji, a także podkreślimy pilną potrzebę świadomego podejścia oraz podejmowania działań mających na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom siedzącego stylu życia.
Nadwaga
Nadwaga jest jednym z głównych problemów, które dotykają osoby spędzające dużo czasu w pozycji siedzącej. Dlaczego? Nieprawidłowa dieta często idzie w parze z siedzącym trybem życia. Istotne jest zatem ograniczenie spożycia soli i cukru, co oznacza, m.in. rezygnację ze słonych przekąsek, wysoko przetworzonej żywności oraz napojów gazowanych. Osoby z nadwagą powinny również monitorować poziom cholesterolu i cukru we krwi, aby zapobiec rozwojowi dodatkowych chorób.
Cukrzyca typu 2
Brak aktywności fizycznej jest jednym z kluczowych czynników ryzyka związanych z rozwojem cukrzycy typu 2. Regularna aktywność fizyczna sprzyja utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi oraz poprawie wrażliwości na insulinę. Prowadzenie głównie siedzącego trybu życia sprawia, iż mięśnie nie są wystarczająco aktywowane, co prowadzi do mniejszej efektywności przetwarzania glukozy. W rezultacie poziom cukru we krwi wzrasta, a trzustka musi wytwarzać więcej insuliny w celu obniżenia go. To nadmierne obciążenie trzustki w dłuższej perspektywie może prowadzić do insulinooporności, a także rozwoju cukrzycy typu 2.
Nadciśnienie
Siedzący tryb życia może mieć negatywny wpływ na rozwój nadciśnienia tętniczego. Przebywanie w pozycji siedzącej przez dłuższy czas, sprawia, że mięśnie nie są wystarczająco aktywne, a przepływ krwi staje się mniej efektywny. To prowadzi do mniejszego rozszerzania się naczyń krwionośnych i zwiększonego oporu w przepływie krwi, co w efekcie może podnosić ciśnienie tętnicze.
Ponadto brak regularnej aktywności fizycznej może prowadzić do nadwagi i otyłości, co również wpływa na wzrost ryzyka nadciśnienia. Wysoki poziom tkanki tłuszczowej w organizmie może powodować zaburzenia równowagi hormonalnej oraz zmniejszać elastyczność naczyń krwionośnych, co z kolei przyczynia się do wzrostu ciśnienia krwi.
Problemy z jelitami
Siedzący tryb życia może prowadzić też do różnego rodzaju problemów z jelitami. Długotrwałe siedzenie i brak aktywności fizycznej mogą powodować spowolnienie perystaltyki jelitowej, czyli naturalnych ruchów jelit, które pomagają w przesuwaniu pokarmu przez układ trawienny. Ten brak aktywności może wpływać na wydłużenie czasu trawienia i wchłaniania składników odżywczych, a także prowadzić do nagromadzenia się toksyn i odpadów w jelitach.
Ponadto siedzący tryb życia często idzie w parze z niezdrowymi nawykami żywieniowymi, takimi jak spożywanie fast foodów, wysokotłuszczowych potraw i ubogich w błonnik posiłków. Niewystarczająca ilość błonnika w diecie może prowadzić do zaparć i nieregularności w wypróżnianiu, co dalej pogarsza problemy jelitowe.
Choroby układu krążenia i żylaki
Praca w pozycji siedzącej może prowadzić do poważnych problemów z układem krążenia, w tym do rozwoju żylaków. Siedząca postawa nie sprzyja prawidłowemu przepływowi krwi przez naczynia krwionośne, co z kolei przyczynia się do powstawania żylaków. Te poszerzone i wydłużone naczynia krwionośne mogą w dalszej perspektywie prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zakrzepica, która jest groźną chorobą związaną z niedrożnością żył.
Należy pamiętać, że żylaki mogą rozwijać się nie tylko w nogach, ale także w innych obszarach ciała. Przykładem są żylaki odbytu, znane powszechnie jako hemoroidy. Siedzący tryb życia przyczynia się do zwiększonego ucisku na jamę brzuszną i naczynia krwionośne. To zwiększone obciążenie może prowadzić do powstania hemoroidów, które są nadmiernym rozszerzeniem żył w kanale odbytu. Przy występowaniu zaparć, nasilone parcie podczas wypróżniania może spowodować rozszerzenie i uwypuklenie hemoroidów, a w skrajnych przypadkach nawet ich pęknięcie i krwawienie.
Ból pleców i stawów
Osoby, które większość czasu spędzają przy biurku, często doświadczają problemów związanych z bólem kręgosłupa i napięciem mięśni. Niestety, te dolegliwości są coraz częstsze nawet u dzieci i nastolatków, którzy spędzają wiele czasu w nieprawidłowej pozycji podczas nauki lub w szkolnych ławkach.
Warto pamiętać, że siedząc, kręgosłup zostaje obciążony dwukrotnie bardziej niż w pozycji stojącej. Głównymi sprawcami bólu pleców są nieodpowiednie warunki pracy przy biurku, takie jak niewłaściwie dopasowany fotel czy zbyt nisko położony blat. W rezultacie wiele osób przyjmuje niezdrową postawę ciała, garbi się, co prowadzi do problemów z kręgosłupem. Może wówczas dojść do skoliozy, zaokrąglenia pleców, odstających łopatek, a w konsekwencji przewlekłego bólu.
Powszechnym i szkodliwym nawykiem dla kręgosłupa jest również charakterystyczne pochylenie głowy podczas korzystania ze smartfonów. Wiele osób spędza godziny w tej niekorzystnej pozycji, co później prowadzi do bólu w karku i plecach. Szczególnie narażone na przeciążenia są odcinki szyjny, piersiowy i lędźwiowy kręgosłupa. Problemy z kręgosłupem oraz napięcia mięśniowe mogą również powodować ból stawów i prowadzić do zwyrodnień, zwłaszcza gdy dana osoba cierpi na nadwagę.
Jeśli ból jest silny i dochodzi do pojawienia się zwyrodnienia lub nadwyrężenia, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ może być konieczna rehabilitacja kręgosłupa. Wczesne podjęcie działań profilaktycznych, a także wizyta u fizjoterapeuty oraz dbanie o prawidłową postawę ciała podczas siedzenia może pomóc w zapobieganiu tym problemom i poprawie ogólnego stanu zdrowia kręgosłupa.
Bibliografia:
- Sygit K., Znaczenie aktywności fizycznej w profilaktyce i leczeniu wybranych schorzeń w okresie starości, Sport i Turystyka. Środkowoeuropejskie Czasopismo Naukowe 2018, t. I, nr 1, s. 95–105, https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-99b1e295-88e7-4c74-9109-6be13b47acc7/c/95-105.pdf [dostęp online: 20.05.2023]
- Park JH, Moon JH, Kim HJ, Kong MH, Oh YH. Sedentary Lifestyle: Overview of Updated Evidence of Potential Health Risks. Korean J Fam Med. 2020 Nov;41(6):365-373. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7700832/ [dostęp online: 20.05.2023]
- Knieć M., Kujawska-Łuczak M., Wpływ stylu życia na występowanie nadciśnienia tętniczego u dorosłych, https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/download/28674/23443 [dostęp online: 20.05.2023]
- Baradaran Mahdavi S, Riahi R, Vahdatpour B, Kelishadi R. Association between sedentary behavior and low back pain; A systematic review and meta-analysis. Health Promot Perspect. 2021 Dec 19;11(4):393-410. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8767074/ [dostęp online: 20.05.2023]
Artykuł sponsorowany
