Szukaj

Czynniki wpływające na precyzję wyników badania krwi

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Rutynowe (podstawowe) i specjalistyczne badania krwi pozwalają lekarzom ocenić szerokie spektrum różnych czynników – od elementów morfotycznych krwi, poprzez obecność w organizmie pacjenta patogenów (wirusów czy bakterii), aż po poziomy hormonów, witamin i innych, istotnych diagnostycznie wskaźników.

Czynniki wpływające na precyzję wyników badania krwi

Dla uzyskania trafnego rozpoznania lub dla wykluczenia podejrzeń choroby bardzo ważne jest prawidłowe przygotowanie danej osoby do badania, a także skrupulatne wykonanie procedury pobierania krwi oraz właściwe jej zbadanie. Nieprawidłowości obecne na każdym z tych etapów mogą bowiem wpływać na wynik, fałszując go i jednocześnie opóźniając diagnozę schorzenia lub – co gorsza – powodując dobranie nieodpowiedniej dla pacjenta terapii. Jakie czynniki wpływają więc na wynik badania krwi? Co jest istotne dla całego procesu, a czym nie trzeba się martwić? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące badań laboratoryjnych krwi znajdziesz w poniższym tekście – zapraszamy do lektury!

Diagnostyka – błędne wyniki a złe przygotowanie pacjenta do badania krwi

Jednym z najważniejszych (a zarazem najczęściej występujących) elementów zaburzających wyniki badań krwi jest złe przygotowanie pacjenta. Może ono wynikać z niewiedzy osoby przygotowującej się do pobrania krwi, jak i z tego, że pacjent zapomniał o jednym z konkretnych zaleceń. W praktyce oznacza to, że do błędnych wyników badania laboratoryjnego może przyczynić się:

  • spożywanie alkoholu na 48 godzin przed badaniem krwi oraz palenie papierosów tuż przed pobraniem materiału. Napoje alkoholowe wpływają między innymi na zafałszowanie parametrów prób wątrobowych, a używanie nikotyny – na parametry związane z krzepliwością krwi. Picie kawy przed badaniem może z kolei wpływać na wynik badania elektrolitów oraz na pomiar glukozy;
  • wykonywanie badania u pacjenta, który nie przestrzegał zaleceń dotyczących bycia na czczo. Przed rutynowym pobraniem krwi dana osoba nie powinna przyjmować pokarmów przez co najmniej 8 godzin (przy czym istnieją parametry, dla których czas ten jest inny – przykładowo przed badaniem poziomu cholesterolu i trójglicerydów należy pościć przez 12-13 godzin);
  • wykonywanie badania u pacjenta, który jest odwodniony – aby pobieranie krwi poszło sprawnie i szybko, osoba poddawana badaniu musi wypić odpowiednią ilość wody w dniu poprzedzającym pobranie, a po przebudzeniu, w dniu badania, powinna spożyć od 0,5 do 1 szklanki czystej wody;
  • niewłaściwa pora wykonania badania. Poziomy niektórych składników krwi, pierwiastków czy hormonów mogą różnić się w porze popołudniowej, porannej lub wieczornej (tak jest na przykład z kortyzolem czy z niektórymi składnikami mineralnymi). Dodatkowo należy pamiętać o tym, że wiele parametrów u kobiet zmienia się wraz z cyklem miesięcznym – w obliczu tych okoliczności również należy zadbać o właściwy termin pobrania krwi;
  • uprawianie intensywnej aktywności fizycznej na dzień przed badaniem lub w dniu badania. Wiele osób zapomina o tym, że przed pobraniem krwi należy wypocząć (zarówno fizycznie, jak i psychiczne). Ciężkie treningi mogą spowodować wzrost kortyzolu, adrenaliny i innych substancji – co często wpływa na zafałszowanie wyniku;
  • przyjmowanie suplementów diety, preparatów ziołowych czy leków mających wpływ na modyfikację parametrów badanych w morfologii.

Podczas przygotowań do badania krwi z jednej strony istotne jest, by pacjent pytał lekarza o sam proces przygotowania, a z drugiej – by lekarz rozwiał wszystkie wątpliwości pacjenta i podał mu jasne wytyczne oraz zalecenia konieczne do uzyskania wiarygodnych wyników. Więcej informacji o badaniach krwi, przygotowaniu pacjenta oraz o parametrach możliwych do skontrolowania, znajduje się tutaj: https://www.synevo.pl/badania-krwi/

Nieprawidłowy wynik badania laboratoryjnego a błędy przedanalityczne

Nieprawidłowy wynik badania laboratoryjnego krwi może być spowodowany tak zwanymi błędami przedanalitycznymi (inaczej określanym mianem błędów przedlaboratoryjnych). Zaliczają się do nich oczywiście wszystkie wymienione powyżej nieprawidłowości, obejmujące niewłaściwe przygotowanie pacjenta do badania. Niemniej, błędy przedanalityczne to także błędy popełniane przez personel medyczny – przy samym pobieraniu krwi, zabezpieczaniu próbek czy w trakcie ich transportu.

tubapay
tubapay

Przykłady błędów przedlaboratoryjnych to takie działania, jak: pobranie materiału biologicznego z niewłaściwego miejsca, nieprawidłowa technika pobrania (zwykle to zbyt długie zaciskanie stazy), umieszczenie próbek w niewłaściwych probówkach lub z niewłaściwymi odczynnikami, błędne parametry wirówki, błędne oznakowanie próbek czy też pomylenie próbek różnych pacjentów. Do tej kategorii błędów zalicza się także niewłaściwe zabezpieczenie próbek do transportu oraz niekorzystne warunki przewozu krwi do laboratorium (zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura, nieszczelne opakowania i inne).

Błędny wynik badania krwi a błędy analityczne (błędy laboratoryjne)

Błędy laboratoryjne to błędy wykonywane już na etapie analizy próbek krwi w laboratorium. Składają się na nie następujące kategorie pomyłek:

  • błąd gruby – popełniony z uwagi na zmęczenie czy rozkojarzenie pracownika, a także ze względu na ludzką pomyłkę;
  • błąd systematyczny – powiązany ściśle z metodą stosowaną do badania próbki. Błąd systematyczny polega na uzyskaniu wyniku odbiegającego od wyniku spodziewanego i można wykryć go za pomocą przebadania próbki inną metodą – wykazującą obecność pomyłki w badaniu pierwotnym;
  • błąd precyzji – określany również jako błąd przypadkowy, powodowany czynnikiem losowym. Weryfikacja takiego błędu polega na kilkukrotnym przebadaniu tej samej próbki jednakową metodą, w określonych odstępach czasowych – przy wyciągnięciu średniej arytmetycznej z otrzymanych wyników, pracownik laboratorium jest w stanie zarówno wychwycić błąd, jak i określić prawidłowy wynik badania.

Ostatni rodzaj błędu analitycznego to tak zwany błąd dopuszczalny – polegający na otrzymaniu błędnego wyniku, ale uzasadnionego stanem próbki czy zmianami biologicznymi zachodzącymi w pobranej próbce w miarę upływu czasu.

Warto na koniec zaznaczyć, że pomimo szeregu różnych przeszkód i nieprawidłowości mogących wystąpić w sferze laboratoryjnej, jak i przedanalitycznej, pomyłki wyników badań zdarzają się dość rzadko – a w przypadku ich pojawienia się lub wątpliwości co do wyniku, lekarz zlecający badanie bez problemu powinien skierować pacjenta na powtórne badania krwi.

Artykuł sponsorowany

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne
w zdrowie

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *