Objawy opuszkowe towarzyszą zespołowi opuszkowemu, czyli chorobie neurologicznej występującej w przebiegu uszkodzenia jąder nerwów czaszkowych.
Postępujące porażenie opuszkowe
Postępujące porażenie opuszkowe (PBP) charakteryzuje się objawami klinicznymi (takimi jak postępująca dyzartria i dysfagia), które wynikają z uszkodzenia jąder ruchowych i nerwów czaszkowych V-XII na poziomie pnia mózgu oraz dróg korowo-jądrowych.
Poza dysfagią i dyzartrią wiotką zauważa się niedowład podniebienia. Ponadto mowa staje się niewyraźna, a chory zniekształca głoski wargowe i językowe. W efekcie dochodzi do zaników mięśni języka, mogą być również obecne fascykulacje.
Częstość występowania choroby jest trudna do oceny i szacuje się ją na 5-20% przypadków chorób neuronu ruchowego. Zwykle przyczyny choroby są nieodwracalne.
Zespół rzekomoopuszkowy
W efekcie obustronnego uszkodzenia dróg korowo-jądrowych biegnących od kory okolicy ruchowej do jąder nerwów językowo-gardłowego, błędnego i podjęzykowego, dochodzi do pojawienia się zespołu rzekomoopuszkowego. Charakterystyczna w jego przebiegu jest dysartria spastyczna (mowa spowolniała, nosowa, niewyraźna) i dysfagia, ale bez zaników mięśniowych. Dodatkowo stwierdza się wzmożenie odruchu żuchwowego i występowanie objawów piramidowych. Może im towarzyszyć niestabilność emocjonalna związana z przerwaniem połączeń między płatami czołowymi a pniem mózgu.
Do przyczyn tego zespołu można zaliczyć m.in.:
- miażdżycę naczyń mózgowych;
- guzy mózgu;
- stwardnienie rozsiane;
- stwardnienie zanikowe boczne.
Inne choroby
Objawy opuszkowe mogą wystąpić także w przebiegu innych schorzeń, przy czym do najbardziej popularnych można zaliczyć między innymi:
- stwardnienie zanikowe boczne;
- miastenię;
- stwardnienie rozsiane.
Stwardnienie zanikowe boczne
Objawy opuszkowe i rzekomoopuszkowe w postaci dyzartrii i dysfagii oraz zaburzenia oddechowe obserwuje się w różnych fazach tej choroby. Najczęściej jednak w jej zaawansowanym stadium. Aż w 25% przypadków objawy opuszkowe mogą być pierwszym symptomem choroby, w 1-2% początek objawów wiąże się z osłabieniem mięśni oddechowych.
Miastenia
Najważniejszymi objawami miastenii są osłabienie i męczliwość różnych grup mięśniowych. Ponadto zauważa się obecność objawów opuszkowych, które obejmują przede wszystkim zaburzenia mowy, gryzienia i połykania z wysoką męczliwością. Mowa może być nosowa, czasem natężenie głosu zmniejsza się wraz z mówieniem powodując tak zwane zacinanie głosu. Zaburzenia z reguły ustępują lub zmniejszają swoje nasilenie po krótkim odpoczynku.
Innym, częstym objawem osłabienia mięśni opuszkowych w przebiegu miastenii jest dysfagia. Pacjent może mieć trudności z gryzieniem lub połykaniem pokarmów. W łagodnych przypadkach utrudnione jest przyjmowanie pokarmów o twardej konsystencji, w skrajnych przypadkach niemożliwe jest nawet połykanie śliny, płyny wracają przez nos. W efekcie ryzyko zachłyśnięcia jest wówczas wysokie.
Stwardnienie rozsiane
U pacjentów pojawia się często dyzartria spastyczna. Mowa staje się zwolniona, chrapliwa, o niskim natężeniu. Występują napięcia mięśniowe narządów artykulacyjnych, przez co mowa staje się mniej zrozumiała. Pojawia się nosowanie otwarte spowodowane spastycznym napięciem mięśni podniebienno-gardłowych. Demielinizacyjne uszkodzenia okolicy pnia mózgu mogą wpłynąć na siłę
mięśni przepony, co może powodować między innymi słabszą kontrolę oddechu.
Zobacz więcej na temat: Stwardnienie rozsiane.
Bibliografia
- Kwieciński H., Słowik A., Choroby neuronu ruchowego, Polski Przegląd Neurologiczny, 6/2010.
- Kostera-Pruszczyk A., Postępowanie terapeutyczne w miastenii, Polski Przegląd Neurologiczny, 1/2013.
- Hubner I., Hubner J., Witek I., (i inni), Stwardnienie zanikowe boczne z objawami piramidowo-pozapiramidowymi oraz jako zespół paranowotworowy – opis dwóch przypadków, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2017.
- Kucińska P., Wybrane przyczyny dyzartrii związane z lokalizacją uszkodzenia w obrębie układu nerwowego, Otorynolaryngologia, 1/2016.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |