Zakażenia gronkowcowe i paciorkowcowe są wysoce rozpowszechnione zarówno u ludzi, jak również u zwierząt, choć zdrowy organizm bez problemu radzi sobie z bakteriami. Gronkowce należą do bakterii Gram-dodatnich. Istnieje wiele gatunków gronkowca, ale największe znaczenie kliniczne ma gronkowiec złocisty i gronkowiec naskórkowy.
Zakażenia gronkowcowe
Poniżej opisujemy jedne z najczęstszych rodzajów zakażenia gronkowcem.
Zapalenie mieszka włosowego
Zapalenie mieszka włosowego objawia się:
- wykwitem pierwotnym, w trakcie którego powstaje żółtawy pęcherzyk ropny, często przebity włosem;
- rumieniem zapalnym.
Umiejscowienie może być różne na przykład: twarz, tułów, kończyny. Niektóre objawy tylko leczy się antybiotykiem, najczęściej rozległe zmiany, ponieważ pozostałe ustępują samoistnie bez pozostawienia blizny.
Inną odmianą jest przewlekłe zapalenie mieszka włosowego (igłówka), które występuje w okolicy owłosionej skóry twarzy, głównie u mężczyzn. Objawia się wykwitami krostkowymi, ewentualnie guzem ropnym rozmiękającym.
Jego leczenie jest trudne i wymaga czasu, od kilkunastu miesięcy do kilku lat. Stosuje się antybiotyki miejscowo lub ogólnie po wykonaniu wcześniej antybiogramu, ponadto podaje się witaminy z grupy B oraz kwas askorbinowy (witamina C). Po leczeniu najczęściej nie powstają blizny, a włosy odrastają.
Czyrak i czyrak gromadny
Sprzyja on cukrzycy, u osób z chorobami nerek lub pojawia się w wyniku osłabienia odporności. Objawia się bolesnym guzkiem o sino – czerwonym zabarwieniu. Następnie po upływie 4-6 dni na jego powierzchni pojawia się krostka, pod którą wytwarza się martwica i postępujący rozkład tkanki. Umiejscowienie jest różne, niebezpieczne są w okolicach oczodołu, wargi górnej i skroni, ponieważ mogą dawać groźne powikłania w postaci np. zapalenia opon mózgowych.
W trakcie leczenia stosuje się kompres ichtiolowy oraz po wytworzeniu czopa martwiczego nacięcie w celu jego usunięcia. Po wyleczeniu powstaje blizna.
Ropne mnogie zapalenie pach
Obejmuje gruczoły apokrynowe z tego względu dotyczy osób dojrzałych płciowo. Nadmierne pocenie się sprzyja tej chorobie. Wywołuje ją gronkowiec złocisty. Objawia się wykwitem pierwotnym, pojawia się guz podskórny, który ulega rozmiękaniu i przebiciu. W wyniku tego mogą powstać przetoki (dziury) i blizny. Umiejscawia się głównie pod pachami i w pachwinach.
We wczesnym stadium należy stosować maść ichtiolową, a także antybiotyki. W przypadku zmian bardzo przewlekłych i opornych stosuje się leczenie chirurgiczne i przeszczepy.
Zakażenia paciorkowcowe
Paciorkowce są bakteriami, które wywołują wiele różnych infekcji w organizmie. Ponadto wyróżnia się różne grupy paciorkowców, które powodują różne choroby i są to paciorkowce z grupy:
- A – najczęściej powodują anginę;
- B – powodują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków;
- D – powodują infekcje układu moczowego.
Grupa C i G nie są niebezpieczne dla człowieka. Z kolei zakażenie paciorkowcem z grupy A, a niekiedy też gronkowcem złocistym może wywołać poważną chorobę skóry, zwaną różą.
Róża
W trakcie tej choroby zmiany polegają na obrzęku skóry w ostrym stanie zapalnym skóry i tkanki podskórnej oraz na wyraźnej granicy między skórą zdrową, a zaatakowaną przez paciorkowce. Występuje najczęściej na twarzy, przy czym punktem wyjściowym są błony śluzowe jamy ustnej i nosowej. Występuje również na kończynach. Przebieg choroby jest nagły z bardzo wysoką gorączką od 40 do 41 stopni Celsjusza, występują dreszcze, objawy ogólnego rozbicia oraz bóle zaatakowanych tkanek.
Podczas leczenia stosuje się głównie penicylinę i cefalosporyny, co trwa od 10 do 14 dni. Miejscowo przykłada się kompresy ichtiolowe. Choroba ustępuje bez pozostawienia blizn. Jednakże mogą pojawiać się nawroty choroby, których następstwem będzie trwały obrzęk głównie twarzy i narządów płciowych oraz kończyn dolnych.
Zakażenia paciorkowco – gronkowcowe
Do zakażeń mieszanych zalicza się głównie te opisane poniżej.
Liszajec zakaźny
To powierzchniowe wykwity pęcherzowo-ropne zasychające w strupy o kolorze miodowo-różowym o krótkim okresie trwania. Zakażenie następuje poprzez bezpośredni kontakt z chorym lub przez przedmioty używane przez chorego – wydzielina nosowo-gardłowa lub wydzielina błon śluzowych. Zarazić można się najczęściej w środowiskach dziecięcych.
Objawia się pęcherzem o wiotkiej ścianie, który szybko ulega przerwaniu. Dodatkowo w obrazie chorobowym dominują miękkie strupy o barwie miodu. Zmiany obejmują:
- twarz w otoczeniu jamy ustnej (tzw. zajady);
- okolicę nosa;
- płytki paznokciowe.
Nowe powstają w okolicy już istniejących poprzez samozakażenie. Okres choroby od kilku do kilkunastu dni, nieleczony kilka tygodni.
Nieszołowica
To wykwit pęcherzowo-ropny przekształcający się w owrzodzenie pokryte warstwowym strupem. Patogeneza podobnie jak w liszajcu, ponadto czynnikiem usposabiającym są zaniechania higieniczne zwłaszcza w chorobach swędzącej skóry, poza tym niedożywienie, ogólne wyniszczenie organizmu. Objawy to wiotki pęcherz wypełniony treścią ropną, którego dno ulega rozpadowi z wytworzeniem owrzodzenia.
Zmiany pojawiają się głównie na kończynach dolnych – podudzie, tułów i pośladki, rzadko kończyny górne. Trwa kilka tygodni, zmiany pozostawiają przebarwienia na obwodzie i bliznę. Ponadto podobnie jak w liszajcu, drogą zakażenia mogą powstawać nowe wykwity w różnym stadium rozwoju.
Czyrak
Różni się czopem martwiczym, bolesnością, szybszym przebiegiem bez tworzenia owrzodzeń. Leczy się antybiotykiem, zasadnicze znaczenie ma czynnik usposabiający.
Piodermia
To przewlekłe ropne zakażenie skóry o różnym obrazie klinicznym z obecnością owrzodzeń i przetok lub ziarniny.
Umiejscowienie jest rozmaite, np. na pośladku, kończynach dolnych, okolice pachwin. Okres trwania jest długi, zależy od zmian oraz obecności przetok, nieregularnych blizn. Ponadto rozpoznanie różnicowe powinno obejmować następujące schorzenia:
- gruźlica rozpływna;
- grzybica głęboka;
- piodermia zgorzelinowa.
Rozstrzygają wyniki badań histopatologicznych, mikrobiologicznych i mikrologicznych. Leczy się antybiotykami.
Zobacz również: sucha skóra – jak sobie pomóc?
Bibliografia
- Stasiak M., Lasek J., Witkowski Z., (i inni), Zakażenia skóry i tkanek miękkich – złożony i aktualny problem diagnostyczny i terapeutyczny lekarza każdej specjalności medycznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2012.
- Nowakowicz-Dębek B., Wlazło Ł., Kasela M., (i inni), Epidemiologia wielolekoopornych szczepów Staphylococcus aureus, Problemy Higieny i Epidemiologii, 2/2016.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |