Zapewne nie raz będąc u lekarza czy oglądając film bądź serial usłyszałeś zdanie: „ Trzeba wykonać tk”. Czy wiesz, co oznacza ten tajemniczy skrót? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej wraz z kilkoma dodatkowymi informacjami.
Co to jest tomografia komputerowa (tk)?
Termin „tomografia komputerowa” lub tk odnosi się do skomputeryzowanej procedury obrazowania rentgenowskiego, w której wąska wiązka promieniowania rentgenowskiego jest skierowana na pacjenta i szybko obraca się wokół ciała, wytwarzając sygnały, które są przetwarzane przez komputer urządzenia w celu wygenerowania obrazów przekrojowych lub „plasterków”. Te plastry są nazywane obrazami tomograficznymi i mogą dostarczyć lekarzowi bardziej szczegółowych informacji niż konwencjonalne zdjęcia rentgenowskie. Po zebraniu przez komputer urządzenia pewnej liczby kolejnych plasterków można je cyfrowo „ułożyć” razem, tworząc trójwymiarowy (3D) obraz pacjenta, który pozwala na łatwiejszą identyfikację podstawowych struktur, a także ewentualnych guzów lub nieprawidłowości.
Jak działa tomografia komputerowa?
W przeciwieństwie do konwencjonalnego zdjęcia rentgenowskiego — które wykorzystuje stałą lampę rentgenowską — tomograf komputerowy wykorzystuje zmotoryzowane źródło promieniowania rentgenowskiego, które obraca się wokół okrągłego otworu struktury w kształcie pączka, zwanej suwnicą. Podczas tomografii komputerowej pacjent leży na łóżku, które powoli przesuwa się przez suwnicę, podczas gdy lampa rentgenowska obraca się wokół pacjenta, przesyłając wąskie wiązki promieniowania rentgenowskiego przez ciało. Zamiast kliszy, tomografy komputerowe wykorzystują specjalne cyfrowe detektory promieniowania rentgenowskiego, które znajdują się bezpośrednio naprzeciwko źródła promieniowania. Gdy promieniowanie rentgenowskie opuszcza pacjenta, jest ono odbierane przez detektory i przesyłane do komputera.
Za każdym razem, gdy źródło promieniowania rentgenowskiego wykonuje jeden pełny obrót, komputer tomografu wykorzystuje zaawansowane techniki matematyczne do skonstruowania dwuwymiarowego wycinka obrazu pacjenta. Grubość tkanki przedstawionej na każdym wycinku obrazu może być różna w zależności od używanego aparatu tk, ale zwykle wynosi od 1 do 10 milimetrów. Po wykonaniu pełnego wycinka obraz jest zapisywany, a zmotoryzowane łóżko jest przesuwane stopniowo do przodu do suwnicy. Proces skanowania rentgenowskiego jest następnie powtarzany w celu uzyskania kolejnego wycinka obrazu. Proces ten jest kontynuowany do momentu zebrania żądanej liczby plasterków.
Plastry obrazu mogą być wyświetlane indywidualnie lub układane razem przez komputer w celu wygenerowania trójwymiarowego obrazu pacjenta, który pokazuje szkielet, narządy i tkanki, a także wszelkie nieprawidłowości, które lekarz próbuje zidentyfikować. Metoda ta ma wiele zalet, w tym możliwość obracania obrazu 3D w przestrzeni lub oglądania kolejnych plasterków, co ułatwia znalezienie dokładnego miejsca, w którym może znajdować się problem.
Kiedy należy wykonać tomografię komputerową?
Tomografia komputerowa może być wykorzystywana do identyfikacji chorób lub urazów w różnych regionach ciała. Na przykład, tk stała się przydatnym narzędziem do wykrywania ewentualnych guzów lub zmian w obrębie jamy brzusznej. Tomografia komputerowa serca może być zlecona w przypadku podejrzenia różnego rodzaju chorób lub nieprawidłowości serca. Tk może być również stosowany do obrazu głowy w celu zlokalizowania urazów, guzów, zakrzepów prowadzących do udaru, krwotoku i innych warunków. Może obrazować płuca w celu ujawnienia obecności guzów, zatorów płucnych (zakrzepów krwi), nadmiaru płynu i innych warunków, takich jak rozedma lub zapalenie płuc. Tomografia komputerowa jest szczególnie przydatna przy obrazowaniu skomplikowanych złamań kości, mocno zniszczonych stawów lub guzów kości, ponieważ zwykle daje więcej szczegółów, niż byłoby to możliwe w przypadku konwencjonalnego zdjęcia rentgenowskiego.
Czy istnieje ryzyko?
Tk może zdiagnozować potencjalnie zagrażające życiu schorzenia, takie jak krwotok, zakrzepy krwi lub rak. Wczesna diagnoza tych stanów może potencjalnie uratować życie. Jednak tomografia komputerowa wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie, które wytwarza promieniowanie jonizujące. Promieniowanie jonizujące może potencjalnie powodować efekty biologiczne w żywych tkankach. Ryzyko to wzrasta wraz z liczbą przypadków narażenia na promieniowanie w ciągu całego życia danej osoby. Jednak ryzyko rozwoju raka w wyniku ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie jest generalnie niewielkie.
Tomografii komputerowej nie należy się obawiać, ponieważ niekorzystne skutki dla zdrowia są minimalne. Samo badanie jest bezbolesne i nie powoduje dużego dyskomfortu pacjenta. Jednak jak do każdego badania trzeba się odpowiednio przygotować. Informacje na ten temat znajdziecie na stronie: https://tomma.com.pl/badanie/tk/. Tam też znajdują się informacje o przeciwskazaniach oraz przebiegu badania krok po kroku z perspektywy pacjenta.
Artykuł sponsorowany
