Od dawna znany jest korzystny wpływ wysiłku fizycznego na układ krążenia. Warto wspomnieć, że regularnie uprawiany sport przynosi wszechstronne korzyści całemu organizmowi.
Wpływ wysiłku fizycznego na układ krążenia
Adaptacja układu krążenia do wysiłku fizycznego obejmuje: przyspieszenie akcji serca, wzrost objętości wyrzutowej serca oraz jego pojemności minutowej, zwiększenie różnicy tętniczo-żylnej wysycenia krwi tlenem i ciśnienia tętniczego. Wszystkie wspomniane zmiany mają na celu zaopatrzenie pracujących mięśni w odpowiednią ilość tlenu.
Można zatem podsumować, że adaptacja układu krążenia do wysiłku fizycznego obejmuje następujące zmiany:
- czynności serca oraz ciśnienia tętniczego krwi;
- objętości wyrzutowej;
- pojemności minutowej;
- dystrybucji przepływu krwi;
- różnicy tętniczo-żylnej wysycenia tlenem.
Zobacz również: Wpływ aktywności fizycznej na organizm człowieka.
Czynność serca oraz ciśnienie tętnicze krwi
Czynność serca przyspiesza się wraz z trwaniem wysiłku fizycznego aż po kilku minutach dochodzi do ustalenia stanu równowagi, która zmienia się przy dalszym zwiększeniu intensywności wysiłku, aby znów po 2-4 minutach ustabilizować się na określonym poziomie. Z reakcją tą mamy do czynienia podczas wysiłków dynamicznych submaksymalnych (chód, bieg, jazda na rowerze). Gdy wysiłek wykonywany jest w wysokich temperaturach wzrost częstości skurczów serca zwiększa się stale, co stanowi jeden z mechanizmów termoregulacyjnych. W efekcie oba mechanizmy mogą doprowadzić do osiągnięcia maksymalnej wartości HR, która określana jest w przybliżeniu według prostego wzoru:
HRmax = 220 – wiek.
Wysiłki regularne i długotrwałe wywołują nieznaczne obniżenie ciśnienia tętniczego u osób zdrowych, a nieco większe spadki u osób z lekkim nadciśnieniem. Przy wysiłku siłowym ciśnienie skurczowe i rozkurczowe znacznie wzrasta, jednak nie prowadzi to do rozwoju nadciśnienia.
Objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca
Wzrost objętości wyrzutowej serca powodują głównie sporty wytrzymałościowe. Na wartość objętości wyrzutowej ma wpływ współdziałanie pompy sercowej i pompy obwodowej. Ma to szczególne znaczenie podczas wykonywania ćwiczeń w pozycji stojącej. Objętość wyrzutowa wynosi u dorosłego człowieka średnio 80 ml w pozycji siedzącej lub stojącej i 110 ml w pozycji leżącej. To ważna informacja, gdyż aktywność powoduje wzrost objętości wyrzutowej i czynności serca. Dodatkowo decyduje o zwiększaniu wraz z trwaniem wysiłku fizycznego pojemności minutowej serca.
Proces ten postępuje aż do osiągnięcia poziomu intensywności wysiłku odpowiadającej 40-60% maksymalnego pobierania tlenu (VO2max). Od tego momentu narastanie pojemności minutowej zależy już w przeważającym stopniu od przyspieszania czynności serca.
Dystrybucja przepływu krwi
Następuje w wyniku rozszerzenia naczyń krwionośnych w pracujących mięśniach szkieletowych i zwężenia łożyska naczyniowego w narządach wewnętrznych. W rezultacie, podczas wysiłku fizycznego 80-85% pojemności minutowej trafia do mięśni szkieletowych, 4-5-krotnie wzrasta przepływ wieńcowy oraz o 30% wzrasta przepływ mózgowy.
Różnica tętniczo-żylna
Różnica tętniczo-żylna wysycenia krwi tlenem wzrasta z średnio 5 ml tlenu na 100 ml w spoczynku i do 15 ml tlenu na 100 ml w wysiłku maksymalnym. W efekcie dochodzi do stopniowego obniżania się zawartości tlenu w krwi żylnej, ponieważ ma miejsce zwiększenie ekstrakcji tlenu z krwi przepływającej przez pracujące mięśnie.
Podsumowanie
Chcąc napisać w skrócie, regularny, odpowiednio dobrany wysiłek fizyczny powoduje:
- powiększenie prawej żyły płucnej, która prowadzi utlenowaną krew do serca;
- wzrost zatokowego rytmu serca;
- wzrost wyrzutu serca i pojemności minutowej;
- poprawę krążenia włośniczkowego;
- znaczącą różnicę tętniczo-żylną;
- wydłużenie czasu krzepnięcia krwi u sportowców wytrzymałościowych;
- wzrost liczby krwinek białych i erytrocytów.
Bibliografia
- Wojtasik W., Szulc A., Kołodziejczyk M. (i inni), Wybrane zagadnienia dotyczące wpływu wysiłku fizycznego na organizm człowieka, Journal of Education, Health and Sport, 5/2015.
- Ambroziak M., Wysiłek fizyczny a układ krążenia. Podstawy fizjologiczne i genetyczne. Wpływ na ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, Postępy Nauk Medycznych, 10/2008.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
