Stymulacja bazalna to koncept pedagogiczny profesora Andreasa Frohlicha odnoszący się do całościowej stymulacji. Kieruje się ona zasadami tworzenia warunków pomagających osobie z głęboką niepełnosprawnością na odkrywanie ciała i samego siebie poprzez ćwiczenia sensoryczne.
Cele stymulacji bazalnej
Celem tej metody jest przede wszystkim pomoc osobom z głęboką niepełnosprawnością w rekompensacji braku własnych doświadczeń życiowych. Ponadto do głównych celów zalicza się:
- wzmacnianie sensu i celu poszczególnych ruchów;
- pobudzanie ruchów, nawet tych minimalnych.
W rezultacie, za pomocą odpowiednio dobranych bodźców pomaga się osobie z niepełnosprawnością wejść w kontakt z własnym ciałem i światem zewnętrznym. To z kolei ułatwia proces ciągłych zmian w relacji między pacjentem a światem zewnętrznym.
Ponadto stymulacja bazalna zajmuje się tworzeniem odpowiedniego, harmonijnego środowiska, które pomaga w percepcji samego siebie jako osoby aktywnej, nawet jeśli jest to według naszych norm, aktywność minimalna.
Stymulacja bazalna – zastosowanie
Metoda przeznaczona jest do rehabilitacji osób niepełnosprawnych bez względu na wiek. Oznacza to, że można ją stosować zarówno na oddziałach neonatologicznych podczas pracy z wcześniakami już w inkubatorach, jak takżę w przedszkolach i szkołach.
Zastosowanie znajduje również w intensywnej opiece medycznej, a nawet w geriatrii.
Metodyka
Stymulacja bazalna opiera się na 3 procesach stymulacji:
- Somatycznej, czyli cielesnej – pobudza się całe ciało, a stosowane metody wiążą się z odczuwaniem dotyku;
- Przedsionkowej – ma związek z poczuciem równowagi i zdolnością utrzymania ciała w określonej pozycji;
- Wibracyjnej – ma na celu pobudzenie odczuwania drgań i udoskonalenie czucia głębokiego (propriocepcji).
Całą terapię opiera się na 4 etapach:
- Wnikliwej diagnozie;
- Zaplanowaniu postępowania leczniczego;
- Pracy z pacjentem;
- Kontrolowaniu i monitorowaniu postępów oraz wprowadzaniu ewentualnych zmian.
Pozycje wyjściowe
Dodatkowo wyróżnia się 5 podstawowych pozycji, w których prowadzi się terapię i są to pozycje na:
- plecach;
- obu bokach;
- brzuchu;
- siedząco;
- stojąco.
Celem percepcji wszystkich części ciała i utrzymania jego symetrii stosowane są poduszki bazalne. Gdy dziecko zostanie ułożone w wybranej pozycji, wówczas bardzo dokładnie, wzdłuż całego ciała układane są poduszki dociążone naturalnymi ziarnami. Powoduje to między innymi normalizację napięcia mięśniowego, regulację oddechu, utrzymanie linii środkowej ciala oraz wyciszenie patologii ruchowych.
Wyposażenie
Kącik do pracy metodą stymulacji od podstaw można utworzyć praktycznie wszędzie. Niezbędne są między innymi:
- poduszki bazalne z jak najbardziej naturalnymi materiałami fakturowymi;
- huśtawki;
- wałki;
- duże piłki;
- hamaki i misy do kołysania;
- trampolina;
- poduszki i węże wibracyjne.
Należy przygotować także 2 materace – wysoki i miękki dla pacjentów spastycznych oraz niski i twardy dla pacjentów z hipotonią. Uzupełnieniem są dodatki do stymulacji wzroku, węchu i smaku.
Podsumowanie
Osoba z głęboką niepełnosprawnością umysłową komunikuje się z otoczeniem przede wszystkim za pośrednictwem własnego ciała. Potrzebuje tym samym specjalnych ofert wychowawczych uwzględniających aspekty biograficzne, a także ich realne i specjalne potrzeby oraz możliwości komunikacyjne.
Stymulacja bazalna pomaga wyrównać brak własnych doświadczeń i wejść w kontakt ze środowiskiem zewnętrznym za pomocą różnego rodzaju stymulacji.
Zobacz również: Integracja sensoryczna.
Bibliografia
- Frohlich A., Stymulacja bazalna (od podstaw), Wydawnictwo WSiP, Poznań 2013.
- Rudomska H., Stymulacja bazalna w pracy z dzieckiem, Czasopismo Pedagogiczne, 2/2016.
Polecane produkty:
![]() |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
![]() |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |