Szukaj
Szukaj

Ośrodek termoregulacji

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Ośrodek termoregulacji znajduje się w podwzgórzu. Podwzgórze z kolei należy do międzymózgowia i zachodzą w nim ważniejsze czynności organizmu, jak np. regulacja temperatury ciała, pobierania pokarmu, snu i czuwania oraz czynności seksualnych. Cechą charakterystyczną wszystkich stałocieplnych zwierząt jest zdolność utrzymywania równowagi pomiędzy produkcją ciepła, a jego stratą. To właśnie w podwzgórzu znajdują się główne ośrodki odpowiedzialne za tę równowagę. Podsumowując można powiedzieć, że ośrodek termoregulacji jest miejscem nagromadzenia się termoczułych neuronów.

 

Jak funkcjonuje ośrodek termoregulacji?

Przednia część podwzgórza, łącznie z okolicą przedwzrokową, zawiera ośrodki chroniące przed przegrzaniem. Natomiast tylna część podwzgórza kieruje mechanizmami zapobiegającymi nadmiernemu oziębieniu ustroju.

Bodźce z obwodowych receptorów zimna i ciepła docierają drogami aferentnymi przez rdzeń kręgowy do podwzgórza, gdzie zostają zintegrowane z bodźcami powstającymi pod wpływem temperatury krwi w neuronach ośrodka termoregulacji.

W efekcie ośrodek termoregulacji uruchamia (w zależności od potrzeby) mechanizmy utraty ciepła oraz wstrzymania jego wytwarzania. Może również uruchomić mechanizmy zatrzymania ciepła i jego zwiększonego wytwarzania.

Do tego dochodzi działanie miejscowych odruchów rdzeniowych, które w zależności od działającej na skórę temperatury powodują odpowiednie reakcje naczynioruchowe. Intensywność tych reakcji odruchowych jest regulowana przez ośrodek termoregulacji na podstawie informacji dostarczanych z receptorów.

Wśród czynników, od których zależy wpływ ciepła lub zimna na organizm człowieka znajdują się:

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina
  • wielkość różnicy temperatury ośrodka i ciała;
  • czas i dynamika oddziaływania;
  • wielkość powierzchni oddziaływania;
  • właściwości fizyczne ośrodka kąpielowego;
  • właściwości osobnicze, takie jak wiek czy płeć;
  • rodzaj i okres choroby;
  • stopień zahartowania organizmu.

Zobacz również: Termoregulacja organizmu.

Mechanizmy wytwarzania ciepła

Wyróżnia się następujące mechanizmy wytwarzania ciepła:

  1. Termogeneza drżeniowa – zwiększone napięcie i skurcze mięśni zwiększają chwilowo wytwarzanie ciepła. Przeciętne wytwarzanie ciepła jest większe o około 50-100% w stosunku do wartości wyjściowych;
  2. Termogeneza bezdreszczowa – zwiększony metabolizm w tkance tłuszczowej oraz najprawdopodobniej w narządach. Obniżenie temperatury części rdzennej ciała powoduje bowiem pobudzenie układu współczulno-nadnerczowego. Efektem tego jest zwiększenie stężenia amin katecholowych we krwi.

Warto zaznaczyć, że termogeneza drżeniowa nie może utrzymywać się przez długi czas. W związku z tym, jeśli przy dalszej utracie ciepła temperatura wewnętrzna ciała obniża się do 33-34 stopni Celsjusza, dochodzi do utraty przytomności. Przy temperaturze około 25-28 stopni Celsjusza następuje śmierć wskutek migotania komór.

U osób starszych zmniejsza się sprawność mechanizmów termoregulacji. Występuje zmniejszenie zdolności do utrzymywania stałej temperatury części rdzennej ciała. Jednocześnie występuje zmniejszenie zdolności różnicowania temperatury otoczenia przez termoreceptory.

Oddziaływanie zimna

W przypadku oddziaływania zimna na organizm ludzki przez długi czas może rozwinąć się adaptacja:

  • hipotermiczna – polegająca na reagowaniu na zimno ze zmniejszeniem wytwarzania ciepła i obniżeniem temperatury części rdzennej ciała;
  • metaboliczna – pod postacią uruchamiania termogenezy bezdrżeniowej;
  • izolacyjna – związana ze zwiększeniem grubości podskórnej tkanki tłuszczowej pod wpływem długotrwałej ekspozycji na zimno;
  • miejscowa – polegająca na występowaniu wyższej temperatury skóry w efekcie większego przepływu krwi przez naczynia skórne. Adaptacji tej towarzyszy również występowanie częstszej i większej amplitudy fal Lewisa.

Bibliografia

  1. Straburzyńska-Lupa A., Straburzyński G., Fizjoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom IV, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *