Fosfataza to enzym występujący we wszystkich komórkach roślinnych i zwierzęcych odpowiadający za regulację zawartości fosforu w organizmie. W rzeczywistości nie jest to pojedynczy enzym, lecz cała grupa związków z klasy hydrolaz, katalizujących hydrolityczny rozkład estrów fosforanowych.
Skąd się bierze fosfataza?
Głównym źródłem fosfataz w środowisku glebowym są przede wszystkim mikroorganizmy glebowe, a także korzenie rośli i fauna glebowa. Fosfatazy kwaśne i alkaliczne są rozpowszechnione zarówno w świecie zwierzęcym, jak i roślinnym. Występują w błonach śluzowych jelita, tkance kostnej, nerce, wątrobie i śledzionie oraz łożysku. Ponadto współcześnie możliwe jest pozyskiwanie kwaśnych i alkalicznych fosfataz między innymi z bakterii E. Coli, mleka, marchwi czy słodu.
Rodzaje fosfataz
Wyróżnia się 2 podstawowe rodzaje tych enzymów:
- fosfatazę kwaśną;
- fosfatazę alkaliczną (zasadową).
Kwaśna jest produkowana przez organizm człowieka, głównie w gruczole krokowym u mężczyzn, osteoklastach (komórkach kości), erytrocytach i trombocytach (komórkach krwi) oraz niektórych narządach wewnętrznych, w tym w trzustce, nerkach i jelitach. Z kolei fosfataza alkaliczna produkowana jest głównie w wątrobie i kościach. Jej obecność można jednak zauważyć nie tylko w wymienionych tkankach, ale również w komórkach nabłonkowych jelit. Patologicznie jej źródłem może być tkanka nowotworowa.
Za co odpowiada fosfataza?
Głównym zadaniem fosfatazy kwaśnej u człowieka jest rozkład pochodnych fosforanu. W przypadku roślin fosfatazy kwaśne hydrolizują heksafosforan inozytolu. Aktywność fosfataz zaczyna odgrywać istotną rolę po początkowym rozkładzie glebowej substancji organicznej, katalizowanej równocześnie przez wieloskładnikowe systemy enzymatyczne, produkowane przez różne grupy drobnoustrojów.
Natomiast fosfataza alkaliczna odpowiada przede wszystkim za katalizowanie defosforylacji różnych estrów fosforanowych. Ponadto bierze udział w transporcie lipidów w jelicie i w procesie kalcyfikacji kości.
Badanie fosfatazy
Fosfataza jest jednym z czynników ocenianych podczas badania krwi. Do badania morfologicznego należy przystąpić na czczo, a ocenie poddaje się osocze krwi. Badanie stężenia fosfatazy kwaśnej wykonuje się w przypadku podejrzenia:
- chorób gruczołu krokowego u mężczyzn (chorób prostaty);
- w przebiegu lub po chorobach nerek, wątroby i serca, celem określenia stanu zdrowia pacjenta;
- chorób metabolicznych, np. choroby Pageta;
- chorób kości.
Z kolei badanie stężenia fosfatazy zasadowej wykonuje się w przypadku podejrzenia:
- chorób przytarczyc;
- niektórych rodzajów nowotworów;
- zaburzeń gospodarki wapniowej i patologii w metabolizmie witaminy D;
- chorób kości, np. patologicznych złamań;
- chorób wątroby i dróg żółciowych.
Poziom fosfataz w organizmie zmienia się wraz z ogólnym stanem zdrowia, codzienną dietą, aktywnością badanego i jego wiekiem. Wyniki badań zazwyczaj są już gotowe na drugi dzień.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rahnama M., Świątkowski W., Zaręba S., Ocena aktywności fosfatazy zasadowej i kwaśnej w surowicy szczurów w przebiegu doświadczalnej osteoporozy pomenopauzalnej, Roczniki PZH, 3/2002.
- Rola J., Sosnowski M., Osek J., Jak wykazać skuteczność pasteryzacji mleka i produktów mlecznych?, Życie Weterynaryjne, 12/2012.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
