Anatomia palpacyjna

Anatomia palpacyjna wiąże się ściśle ze znajomością położenia poszczególnych struktur organizmu, jakimi są między innymi mięśnie, ścięgna, kości czy nawet narządy wewnętrzne.

Anatomia palpacyjna – charakterystyka

Od przedstawicieli zawodów medycznych wymaga się szczegółowej znajomości anatomii palpacyjnej, ponieważ często pracują oni ze strukturami leżącymi głębiej bądź płycej pod skórą. W związku z tym, że struktury te nie są widoczne gołym okiem, należy umieć rozpoznawać je dotykiem. Anatomia palpacyjna opiera się nie tylko na bardzo szerokiej wiedzy anatomicznej, ale także na zdolności palpacji.

Które struktury można palpować?

W organizmie człowieka można palpować praktycznie każdą strukturę, począwszy od mięśni, a kończąc na naczyniach krwionośnych i kościach.

Poniżej przedstawiono przykłady narządów, tkanek i części ciała, które można wyczuć poprzez dotyk:

• kości – szczególnie położone tuż pod skórą, jak np. wyrostki kolczyste kręgosłupa, kości długie kończyn dolnych i górnych, żuchwę, żebra, obojczyki czy kości miedniczne;
• mięśnie i ścięgna – aby wyczuć odpowiedni mięsień zwykle konieczne jest wywołanie w nim napięcia. Ponadto znajduje to zastosowanie wówczas, gdy chcemy zróżnicować mięśnie leżące blisko siebie. Przy odpowiednim doświadczeniu można wyczuć nawet struktury położone głębiej, jak np. przeponę;
• naczynia krwionośne – np. tętnicę promieniową czy tętnicę piszczelową;
• nerwy;
• narządy wewnętrzne;
• inne struktury – jak np. więzadła, spojenie łonowe czy przegrody mięśniowe.

W przypadku palpacji mięśni oraz ścięgien niezbędna jest znajomość ich przyczepów początkowych i końcowych, a także czynność. Należy wiedzieć za jaki ruch odpowiada dany mięsień, aby móc wywołać w nim napięcie. Przykładowo, mięsień dwugłowy ramienia można wyczuć przy oporowanym zginaniu stawu łokciowego, a mięsień gruszkowaty przy oporowanej rotacji wewnętrznej (gdy pacjent leży przodem i ma zgięte kolano do 90 stopni).

Nauka palpacji

Zdolność rozpoznania narządów i tkanek za pomocą dotyku nie jest prostą umiejętnością i wymaga długotrwałej, częstej praktyki. Dzieje się tak, gdyż struktury te mogą znajdować się w różnym położeniu u poszczególnych osób. Ponadto u niektórych są słabiej wyczuwalne, a u innych lepiej. Mogą różnić się kształtem czy grubością. Wiele zależy od indywidualnej budowy ciała pacjenta, zwłaszcza jeśli chodzi o ilość tkanki tłuszczowej i mięśniowej.

Zdecydowanie można również polecić kurs anatomii palpacyjnej organizowany przez firmę specjalizującą się w kursach i szkoleniach dla fizjoterapeutów masaztkanekglebokich.pl

Jedną z porad dla początkujących jest zamknięcie oczu podczas palpacji. Niektórzy bowiem uważają, że wyłączając narząd wzroku dotyk staje się bardziej czuły i wrażliwy, co ułatwia wyczucie tkanek znajdujących się pod skórą.

Podsumowanie

Anatomia palpacyjna jest ważną dziedziną medycyny, gdyż umożliwia wskazanie określonych struktur, a także ich ewentualne patologie. Badanie za pomocą dotyku jest częstym elementem badania diagnostycznego, dzięki czemu późniejsza terapia jest bardziej skuteczna. Dodatkowo umiejętność ta może zostać zdobyta i rozwijana wyłącznie dzięki częstym ćwiczeniom na różnej grupie pacjentów.

Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Tixa S., Atlas anatomii palpacyjnej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
2. Biel A., Przewodnik po ścieżkach ciała, Wydawnictwo S3 Publishing, 2018.