Alalia to rodzaj rozwojowego zaburzenia mowy, czego przyczyną jest uszkodzenie struktur korowych mózgu. Zazwyczaj dochodzi do niego w okresie okołoporodowym lub w pierwszych miesiącach życia dziecka. Diagnostyką i leczeniem alalii może zajmować się zespół specjalistów, w skład którego wchodzą: pediatra, logopeda, neurolog czy foniatra.
Alalia – przyczyny
U prawidłowo rozwijających się dzieci mowa zaczyna się kształtować około rok po urodzeniu. To właśnie wtedy maluch zaczyna wypowiadać pierwsze słowa, a niekiedy nawet proste zdania. W przypadku dzieci z alalią mowa nie rozwija się w sposób prawidłowy, często aż do wieku szkolnego. Nie jest to przejawem upośledzenia umysłowego i wymaga wczesnej terapii logopedycznej, jak najszybciej od momentu zauważenia braku mowy u dziecka. Główną i bezpośrednią przyczyną alalii jest uszkodzenie struktur korowych mózgu, do czego dochodzi w przebiegu:
- zapalenia mózgu lub zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych;
- urazów okołoporodowych, np. przy skomplikowanym i przedłużającym się porodzie siłami natury;
- urazów czaszkowo-mózgowych po porodzie;
- niedotlenienia okołoporodowego.
Co ciekawe, także bardzo silny stres przeżywany przez kobietę ciężarną w I trymestrze ciąży ma duży wpływ na pojawienie się alalii u dziecka.
Zobacz również: Dyzartria.
Rodzaje alalii
Wyróżniamy 2 podstawowe podziały alalii. Pierwszy z nich obejmuje:
- alalię sensoryczną – diagnozowaną stosunkowo rzadko i odnoszącą się do braku kontaktu ze światem zewnętrznym przy pomocy mowy. Dzieci porozumiewają się z otoczeniem jedynie poprzez gesty, dlatego dolegliwość bywa mylona z głuchotą;
- alalię motoryczną – dziecko bardzo dobrze rozumie polecenia, jednak nie potrafi samemu wyartykułować poszczególnych słów. Często w tym typie alalii pojawiają się objawy ruchowe, takie jak np. późne rozpoczęcie chodzenia.
Z kolei drugi podział obejmuje:
- alalię ekspresywną – pomimo rozumienia zdań dziecko nie potrafi się porozumieć z otoczeniem, podobnie jak w przypadku postaci motorycznej;
- alalię percepcyjną – dziecko nie rozumie mowy, nie reaguje na imię i zadawane pytania, może jednak wypowiadać zasłyszane słowa nie rozumiejąc ich.
Ustalenie rodzaju alalii jest ważne dla procesu terapeutycznego.
Alalii – objawy
Dziecko z alalią nie jest w stanie porozumiewać się z otoczeniem przy użyciu mowy dźwięcznej. Dokonuje tego więc poprzez gesty, mimikę twarzy, ustawienie sylwetki czy swego rodzaju wokalizę. W niektórych przypadkach w ogóle nie jest w stanie wypowiadać słów i nie rozumie pytań zadawanych przez najbliższe osoby. Przebieg zaburzenia jest bardzo zróżnicowany i zależy od danego dziecka.
Alalia – leczenie
Alalia jest niedorozwojem mowy, który być może nigdy nie zostanie skorygowany. Mimo tego warto rozpocząć leczenie logopedyczne, które w wielu przypadkach osiąga sukces, jakim jest możliwość zrozumiałego porozumiewania się dziecka z otoczeniem. Wizyty u logopedy czy innych specjalistów powinny odbywać się regularnie w zależności od wskazań, jednak rodzice powinni pracować z dzieckiem każdego dnia.
Podstawą są ćwiczenia słuchu fonematycznego, funkcji wzrokowych, pamięci, zmysłów oraz lewej półkuli mózgu (pamięć, myślenie, koncentracja). Dziecko uczy się łączenia głosek, sylab i wyrazów, a następnie tworzenia pełnych zdań. Proces może trwać wiele miesięcy i wymaga dużej cierpliwości. Przede wszystkim nie można wykazywać zdenerwowania, ponieważ dziecko zamknie się w sobie i przestanie wykazywać chęć terapii. O problemie należy poinformować nauczycieli w przedszkolu czy szkole podstawowej. Warto zapisać dziecko także na zajęcia integracji sensorycznej.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kubiczak A., Wczesne wspomaganie rozwoju mowy u dziecka z alalią sensoryczno-motoryczną – studium przypadku, Logopaedica Lodziensia, 2/2018.
- Dębińska-Gustaw K., Badanie alalii prolongaty – propozycja metodologiczna, Logopedia Silesiana, 6.
- Dyrla M., Zgórka A., Alalia a autyzm. Problemy diagnozy różnicowej, Biuletyn Logopedyczny, 2/2015.
