Zespół cieśni nadgarstka

Zespół Cieśni Nadgarstka (CTS) to zespół objawów spowodowanych uciskiem nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Bezpośrednią przyczyną schorzenia jest wzmożenie ciśnienia w kanale, co powoduje ucisk nerwu, jego niedokrwienie, a w konsekwencji upośledzenie funkcji.

Zespół Cieśni Nadgarstka – objawy

Do głównych objawów CTS zalicza się:

• dokuczliwe dolegliwości bólowe w obrębie dłoni nasilające się głównie w nocy;
• drętwienie i mrowienie dłoni;
• osłabienie chwytu;
• ból promieniujący od nadgarstka, poprzez przedramię aż do ramienia;
• uczucie obrzęku dłoni w nocy.

Przyczyny

Do przyczyn patologii można zaliczyć stany zapalne w obrębie pochewek ścięgnistych wchodzących w skład kanału nadgarstka, np. w wyniku przeciążenia spowodowanego wykonywaną pracą lub aktywnością fizyczną. Zwykle jest to stałe utrzymywanie zgięcia grzbietowego czy nieprawidłowe pozycje wyjściowe podczas wykonywanych ćwiczeń.

Do pozostałych przyczyn zalicza się współistnienie dyskopatii szyjnej (aż u 74% chorych dolegliwości te występują jednocześnie), urazy takie jak np. złamania kości nadgarstka lub nasady dalszej kości promieniowej.

Testy funkcjonalne

• test Phalena – pacjent utrzymuje ręce w zgięciu dłoniowym przez około 10 minut. Wzajemny ucisk obu grzbietów rąk nasila ucisk w kanale nadgarstka, co skutkuje uczuciem przebiegania prądu, mrowienia czy drętwienia;
• objaw butelki – fizjoterapeuta nakazuje pacjentowi chwycenie butelki między kciuka i palca wskazującego. Przy porażeniu mięśnia odwodziciela krótkiego kciuka nie powstaje I fałd międzypalcowy, a w konsekwencji butelka nie będzie dokładnie objęta na całym obwodzie;
• objaw cyrkla – fizjoterapeuta nakazuje pacjentowi dotknięcie kciukiem opuszki palca V. W przypadku uszkodzenia nerwu pośrodkowego dochodzi do osłabienia funkcji mięśnia przeciwstawiacza kciuka. Kciuk porusza się wyłącznie w zakresie łuku;
• test uciskowy – ucisk nad nerwem pośrodkowym w obrębie nadgarstka daje objawy bólowe, parestezje i mrowienie w ciągu 1 minuty w przypadku występowania CTS.

Leczenie

Leczenie zachowawcze opiera się przede wszystkim na odpowiednio prowadzonej fizjoterapii. W przypadku braku efektów lub przy znacznym stopniu dolegliwości zaleca się leczenie chirurgiczne polegające na odbarczaniu nerwu pośrodkowego.

Leczenie zachowawcze przynosi oczekiwane rezultaty we wczesnym stadium choroby z niezbyt nasilonymi objawami. Ważna jest również nauka prawidłowego wykorzystywania rąk podczas czynności dnia codziennego, aby nie prowokować pojawiania się dolegliwości.

Fizykoterapia

Zabiegi fizykalne stosowane w przypadku CTS to głównie laseroterapia biostymulacyjna, ciepłolecznictwo, kąpiele wirowe oraz ultradźwięki. Zabiegi wykonuje się na okolicę kanału nadgarstka. Działają one przede wszystkim przeciwbólowo.

Inne metody

W leceniu zachowawczym wykorzystuje się również następujące metody fizjoterapeutyczne:

• masaż funkcyjny – dotyczy mięśni przedramienia, a w szczególności zginaczy przedramienia. Masaż jest pogłębiany biernym zgięciem grzbietowym nadgarstka, ponieważ ruch ten wydłuża przyczepy mięśni;
• neuromobilizacje nerwu pośrodkowego – nadgarstek i palce dłoni rozluźnione, odwiedzenie w stawie ramiennym, staw łokciowy znajduje się w zgięciu. Początkowo mobilizujemy jak najdalej od uszkodzenia poprzez zgięcie boczne szyi czy obniżenie łopatki;
• PIR – dotyczy zginaczy przedramienia. Napięcie tych mięśni z maksymalnym oporem fizjoterapeuty przez około 10-20 sekund, następnie bierne rozciągnięcie. PIR prowadzony jest zgodnie z zasadami wykonywania techniki;
• ćwiczenia stabilizacyjne – zwykle z wykorzystaniem różnych przyborów, głównie piłek dużych i małych;
• kinesiotaping – aplikacja wykonywana tak, aby odciążyć nadgarstek i grupę zginaczy przedramienia.

Na poniższym filmie pokazujemy jak może przebiegać fizjoterapia w zespole cieśni nadgarstka na przykładzie pacjentki z naszego Centrum Fizjoterapeuty:

Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1.  Litak J., Grochowski C., Litak J., Szmygin P., Kulesza B., Kamieniak P., Zespół cieśni nadgarstka – leczenie, Journal of Education, 1/2017.