Błona bębenkowa (z łac. membrana tympani) jest swego rodzaju łącznikiem między uchem zewnętrznym a środkowym. Potocznie nazywamy ją „bębenkiem”. Mimo że ta struktura jest dość wytrzymała, ze względu na małą elastyczność łatwo o jej uszkodzenie. Jakie funkcje pełni „bębenek” i jakie są główne przyczyny perforacji błony bębenkowej? Sprawdźmy!
Co to jest błona bębenkowa?
Błona bębenkowa to cienka, elastyczna przegroda, która oddziela ucho zewnętrzne od środkowego. Ta membrana jest zlokalizowana na końcu przewodu słuchowego zewnętrznego (w kości skroniowej). Ma kolor szaro-perłowy i jest lekko połyskująca.
Jak zbudowana jest błona bębenkowa?
Błona bębenkowa to membrana o owalnym kształcie i grubości około 1 mm. Ze względu na niejednorodną sprężystość błona bębenkowa dzieli się na dwie części: napiętą oraz wiotką (tzw. błona Shrapnela przyczepiona do łuski okostnej kości skroniowej). Natomiast ściana błony bębenkowej składa się z:
- blaszki właściwej – zlokalizowanej w części napiętej, która pełni funkcję podstawy dla pozostałych elementów składowych,
- warstwy skórnej – to po prostu skóra przewodu słuchowego zewnętrznego,
- warstwy śluzowej – to błona śluzowa jamy bębenkowej,
- części środkowej – znajduje się tylko w części napiętej, składa się z dwóch warstw włókien.
Co ciekawe, w życiu płodowym człowieka błona bębenkowa ułożona jest pionowo (kąt nachylenia membrany wynosi 43–65° w stosunku do płaszczyzny poziomej i 50° względem płaszczyzny pionowej). Natomiast po przyjściu na świat dziecka membrana ustawia się w pozycji skośnej.
Podstawowe funkcje błony bębenkowej – za co odpowiada membrana?
Wiele osób zastanawia się, jakie funkcje pełni błona bębenkowa. Ta cienka membrana przetwarza fale dźwiękowe w drgania mechaniczne (fale, które dochodzą do błony, częściowo się od niej odbijają). Błona bębenkowa odbiera fale z małżowiny usznej oraz zewnętrznego przewodu słuchowego, a następnie drgania są przekazywane na młoteczek, kowadełko, strzemiączko. Dalej te trzy kosteczki słuchowe przenoszą drgania do ucha wewnętrznego, a w ślimaku pobudzone komórki słuchowe zamieniają je na impuls bioelektryczny, który biegnie do mózgu. Tak więc właśnie dzięki tej niepozornej membranie słyszymy.
Kilka słów o uszkodzeniach błony bębenkowej
Skoro wiemy już, czym jest błona bębenkowa, jak jest zbudowana i jakie pełni funkcje, warto wspomnieć o uszkodzeniach tej membrany. Możemy ją uszkodzić, usuwając nadmiar woskowiny za pomocą patyczka higienicznego. Perforację błony bębenkowej może spowodować uraz mechaniczny (np. silne uderzenie w ucho lub mocne stłuczenie głowy) lub zmiana ciśnienia spowodowana podróżą samolotem, nurkowaniem. Inne czynniki sprawcze to np. ekspozycja na fale dźwiękowe o dużym natężeniu (np. w związku z eksplozją, wystrzałem z broni palnej). Perforacja błony bębenkowej bywa też powikłaniem po zapaleniu ucha środkowego.
Przy stanach zapalnych ucha, które manifestują się obrzękiem, dolegliwościami bólowymi i swędzeniem przewodu słuchowego zewnętrznego, warto sięgać po preparaty dostępne bez recepty np. LIX To krople do uszu, które mają status wyrobu medycznego – zawierają substancję o działaniu miejscowo znieczulającym i glicerol, który pochłania wilgoć, co jest pomocne w redukcji obrzęku i bólu ucha.
Mimo że błona bębenkowa na dużą zdolność do samoregeneracji, pamiętajmy – każde podejrzenie uszkodzenia membrany wymaga pilnej interwencji medycznej. W przeciwnym razie może dojść do trwałego uszkodzenia słuchu, co przełoży się na obniżenie komfortu codziennego funkcjonowania.
LIX/09101/08/21
Artykuł sponsorowany
