Każdy zdobywca górskich szczytów musi być świadomy, że mogą wystąpić zagrożenia w górach. Chodzenie, a zwłaszcza wspinaczka po górach wymaga odpowiedniego poziomu sprawności fizycznej oraz środków ostrożności. Zaleca się wcześniejsze planowanie trasy, należy posiadać odpowiedni sprzęt i przygotowanie fizyczne.
Zagrożenia w górach
Do głównych i najczęściej występujących zagrożeń w górach można zaliczyć hipotermię, chorobę wysokościową i urazy podczas sportów górskich – najczęściej narciarstwa.
Hipotermia
Organizm dąży do utrzymania równowagi pomiędzy temperaturą wewnętrzną, a zewnętrzną. Przy intensywnym ochłodzeniu nie jest w stanie wytwarzać ciepła równie szybko, jak je traci. Hipotermia występuje gdy temperatura ciała spada poniżej 35°C, do czego dochodzi zwykle na skutek wypadku powodującego unieruchomienie człowieka. Hipotermia zawsze powinna być traktowana jako stan nagły.
Stopień ciężkości hipotermii zależy od kilku czynników, do których należą:
- budowa fizyczna – osoby szczupłe mają większą podatność na wychłodzenie;
- stan zdrowia ofiary – jeżeli jest wyczerpana, osłabiona, łatwiej ulega hipotermii;
- stan odżywienia – wystąpienie hipotermii jest bardziej prawdopodobne u osoby niedożywionej;
- odzież – nieprofesjonalna lub przemoczona zwiększa ryzyko wychłodzenia organizmu.
Można wyróżnić trzy stopnie ciężkości hipotermii:
- łagodną – temperatura ciała wynosi 32-35°C;
- umiarkowaną – temperatura ciała wynosi 25-32°C;
- ciężką –temperatura ciała poniżej 25°C.
Postępowanie w przypadku hipotermii
W pierwszej kolejności należy odizolować ofiarę od ziemi za pomocą koca lub podkładu izolującego, a następnie okryć kocem termoizolacyjnym, który odbija i utrzymuje ciepło człowieka. Tak zabezpieczonego poszkodowanego należy obłożyć ciepłymi przedmiotami np. butelki z podgrzaną wodą (uwaga, aby nie spowodować oparzeń). Jeśli ubranie jest mokre należy je zmienić.
Dodatkowo dobrze jest tulić ofiarę, aby przekazać jej swoje ciepło.
Nie powinno się przemieszczać poszkodowanego, a jeśli wystąpi konieczność to wykonać to bardzo delikatnie, ponieważ można spowodować zatrzymanie akcji serca. Jeśli ofiara jest przytomna należy podać ciepłe, słodkie płyny do picia.
Po udzieleniu niezbędnej pierwszej pomocy koniecznie należy wezwać służby medyczne.
Choroba wysokościowa
Choroba wysokościowa jest to stan pojawiający się na skutek szybkiej zmiany wysokości, kiedy organizm nie zdąży przystosować się do zmniejszonej ilości tlenu. Bardziej podatne na chorobę wysokościową są osoby mieszkające na co dzień w dużo niżej położonych obszarach. Z upływem czasu spędzonego na dużej wysokości organizm przyzwyczaja się do zmniejszonego stężenia tlenu i dolegliwość ta ustępuje.
25% osób wchodzących na wysokość powyżej 2000 m cierpi na chorobę wysokościową, natomiast ponad 50% osób wchodzących na wysokość powyżej 4000 metrów cierpi na chorobę wysokościową.
W formie łagodnej objawy choroby wysokościowej obejmują:
- osłabienie;
- ból i zawroty głowy;
- nudności i wymioty;
- zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
W formie ciężkiej z kolei są to:
- zaburzenia równowagi;
- zaburzenia stanu psychicznego;
- stan zapalny kończyn dolnych.
Objawy choroby wysokościowej mogą pojawić się szybciej u dzieci. Nie wolno ich lekceważyć, ponieważ mogą przyjąć poważniejszy stan, a nawet spowodować śmierć.
Zapobieganie chorobie wysokościowej
Wysokość należy zwiększać w czasie umożliwiającym organizmowi dostosowanie się od nowych warunków. Powyżej 2000 m wysokości najlepiej stosować zasadę wchodzenia wyżej do około 300 metrów dziennie.
Urazy narciarskie
Ryzyko urazów związanych z uprawianiem narciarstwa występuje zawsze i jest tym większe, im mniejsze jest wcześniejsze przygotowanie fizyczne i mniej profesjonalny sprzęt. Większość urazów w narciarstwie dotyczy kończyn dolnych, pozostałe zachodzą w takich obszarach, jak: nadgarstki, łokcie, kręgosłup, barki oraz głowa. Najczęstsze urazy to zwichnięcie i skręcenie stawu, a poważniejsze to zerwanie więzadeł, ścięgien, pęknięcia łąkotek i chrząstek.
Zapobieganie urazom narciarskim
Przed jazdą należy wykonać rozgrzewkę obejmującą wszystkie ruchy w stawach kończyn dolnych, górnych i kręgosłupa, przy czym podczas zjazdów należy dpoczywać co najmniej co dwie godziny.
Należy także zachować szczególną ostrożność na początku (mięśnie mniej rozgrzane) i na końcu (mięśnie osłabione) jeżdżenia. Co do diety, wskazane jest picie napojów izotonicznych i spożywanie produktów wysokoenergetycznych (np. banany). Nie wolno jeździć po spożyciu alkoholu.
Uraz może być spowodowany niewłaściwym sposobem wstawania po upadku nawet częściej, niż samym upadkiem. Jeżeli wstawanie powoduje ból, należy zmienić jego sposób, a jeśli dolegliwość jest intensywna – zaprzestać próby wstawania i wezwać pomoc.
Zagrożenia w górach – co jeszcze warto wiedzieć?
Podczas uprawiania sportów zimowych często dochodzi do podrażnienia spojówek na skutek ekspozycji oczu na słońce i jego odbicia w śniegu. Aby temu zapobiec należy stosować specjalne okulary dla narciarzy z odpowiednim filtrem UV. Również z powodu słońca powinno się stosować kremy z wysokim wskaźnikiem filtra słonecznego, aby zapobiec oparzeniom słonecznym.
Bibliografia
- Krzeszowiak J., Ostra choroba wysokogórska, Medycyna Środowiskowa, 15/2012.
- Sosnowski P., Mikrut K., Krauss H., Hipotermia – mechanizm działania i patofizjologiczne zmiany w organizmie człowieka, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 69/2015.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
