Zespół Browna-Sequarda – fizjoterapia

Zespół Browna-Sequarda to poważna choroba neurologiczna, której rokowanie może poprawić odpowiednio prowadzona fizjoterapia. Choroba polega na poprzecznym uszkodzeniu połowy rdzenia kręgowego.

Pacjent z zespołem Browna-Sequarda – przebieg badania

Poniżej przedstawiamy przykład kompleksowego postępowania fizjoterapeutycznego z pacjentem z zespołem Browna-Sequarda – neurologiczny zespół spowodowany jednostronnym, poprzecznym uszkodzeniem sznurów tylnych, drogi piramidowej (korowo-rdzeniowej – górnego neuronu ruchowego) oraz drogi rdzeniowo-wzgórzowej.

Cel fizjoterapii

Celem głównym fizjoterapii będzie poprawa jakości chodu po schodach oraz nierównym podłożu, natomiast do celów podrzędnych będą należały:

• poprawa ruchomości w stawie biodrowym;
• zmniejszenie napięcia mięśnia pośladkowego wielkiego po stronie prawej;
• zwiększenie siły mięśnia biodrowo-lędźwiowego i głowy długiej mięśnia czworogłowego uda po stronie prawej;
• poprawa koordynacji ruchowej i równowagi podczas lokomocji.

Wywiad

• Imię i nazwisko: Tomasz A.
• Wiek: 43 l.
• Miejsce zamieszkania: Wrocław
• Miejsce pracy: brak
• Wykształcenie: zawodowe
• Przebyte urazy / choroby współistniejące: nowotwór
• Jednostka chorobowa: Zespół Browna-Sequarda
• Przyczyny choroby: nowotwór
• Efekty dotychczasowego leczenia: usamodzielnienie pacjenta
• Źródła utrzymania: renta
• Warunki mieszkaniowe: dobre (mieszkanie w kamienicy na 1 piętrze, schody o wysokich, niestabilnych stopniach. Pacjent nie ma problemu z poruszaniem się po mieszkaniu)
• Możliwość korzystania z opieki osób postronnych i rodziny: brak

Problemy, z którymi zgłosił się pacjent

Najpoważniejsze problemy pacjenta obejmują:

• ograniczenie ruchomości w stawie biodrowym;
• trudności w poruszaniu się po schodach (pacjent „wchodzi i schodzi zdrową nogą”);
• problem z ubraniem dolnych części garderoby;
• utrudnione wchodzenie do wanny;
• brak stabilności w chodzeniu po nierównym podłożu;

Ocena stanu pacjenta

Próba zakresu ruchomości stawów biodrowych wykonana metodą SFTR.

Staw biodrowy prawy:

• S: 15-0-60
• F: 35-0-30
• T: pacjent nie może wykonać tej próby z powodu braku możliwości zgięcia stawu biodrowego do 90 stopni
• R: 30-0-30

Staw biodrowy lewy:

• S: 15-0-110
• F: 35-0-30
• T(S90): 45-0-20
• R: 30-0-30

Następnie wykonano próbę siły mięśni testem Lovetta.

Kończyna dolna prawa, mięsień:

• biodrowo-lędźwiowy: 3
• czworogłowy uda: 3+
• dwugłowy uda: 5
• pośladkowy wielki: 4+

Kończyna dolna lewa, mięsień:

• biodrowy-lędźwiowy: 5
• czworogłowy uda: 5
• dwugłowy uda: 5
• pośladkowy wielki: 5

Testy funkcjonalne

Test Thomasa dał wynik negatywny, czyli wskazał na brak przykurczu mięśni biodrowo-lędźwiowych. Z kolei test Up & Go dał wynik: <20 s, co oznacza niezależną mobilność w prostych czynnościach.

W efekcie wykonania wszystkich badań wykryto przykurcz mięśnia pośladkowego wielkiego prawego oraz osłabienie mięśnia biodrowo-lędźwiowego prawego.

Fizjoterapia

Po zapoznaniu się z przypadkiem utworzono dla niego indywidualny plan rehabilitacji. Obejmował on głównie kinezyterapię, przy czym wspomagano ją metodami pomocniczymi.

Zastosowano następujące metody kinezyterapeutyczne:

• poizometryczna relaksacja (PIR) mięśnia pośladkowego wielkiego prawego – w pozycji wyjściowej leżenia tyłem. Kończyna dolna prawa zgięta w stawie biodrowym i stawie kolanowym, następnie fizjoterapeuta przykładał opór powyżej stawu kolanowego po stronie zginaczy. Wykonano 3 serie po 5 powtórzeń;
• autostretching mięśnia pośladkowego wielkiego prawego w leżeniu – w pozycji leżenia tyłem, kończyna dolna prawa wyprostowana, sznur „zapleciona pod stopę” trzymany kończynami górnymi. Pacjent wykonuje autoredresję zginając w stawie biodrowym, przyciągając sznur kończynami górnym. Wykonano 3 serie po 10 powtórzeń;
• autostretching mięśnia pośladkowego wielkiego prawego w staniu – pozycja wyjściowa stanie przy drabinkach przodem w lekkim rozkroku, dłonie trzymają szczebelek drabinki na wysokości ramion. Pacjent wykonuje przysiady, z kolei terapeuta stabilizuje pacjenta od tyłu trzymając za miednice. Wykonano  3 serie po 10 powtórzeń;
• jazda na rotorze – pacjent wykonuje obroty o prędkości 60 na minutę przy obciążeniu 50 W przez 5 minut;
• ćwiczenia wzmacniające dla mięśnia biodrowo-lędźwiowego – w staniu w lekkim rozkroku, obciążniki 0,5 kg na każdej nodze. Następnie pacjent musi wykonać jak najwyższe, naprzemienne unoszenie kolan. Wykonano 3 serie po 10 powtórzeń. Ćwiczenie o tym samym celu wykonano w siadzie na krześle, kończyny górne wzdłuż tułowia, ręce trzymają krzesło. Opór fizjoterapeuty przykładany powyżej kolana, po stronie mięśni prostowników. Następnie pacjent próbuje zgiąć staw biodrowy, przy jednoczesnym oporze terapeuty. Wykonano 3 serie po 8 powtórzeń.

Koordynacja i równowaga

Szczególną uwagę skupiono na ćwiczeniach koordynacyjnych i równoważnych. Wykonano następujące ćwiczenia:

• siad na piłce gimnastycznej, kończyny górne wzdłuż tułowia. Następnie pacjent wykonuje wychylenia miednicy: przód-tył, prawo-lewo. Fizjoterapeuta z kolei asekuruje pacjenta od tyłu, trzymając za miednicę. Czas: 3 minuty;
• stanie przy drabinkach przodem w lekkim rozkroku na poduszce sensomotorycznej, dłonie trzymają szczebelek drabinki na wysokości ramion. Pacjent przenosi ciężar ciała z jednej kończyny dolnej na drugą oraz wspinanie się na palce i pięty. Czas 3 minuty;
• chód po materacach. Czas 3 minuty;
• stanie obunóż na schodku, pacjent przenosi kończynę dolną prawą na schodek wyżej, powrót do PW (pozycji wyjściowej), następnie przenosi na stopień niżej, powrót do PW. Fizjoterapeuta asekuruje od dołu. Wykonano 2 serie po 10 powtórzeń.

Ocena stanu pacjenta po fizjoterapii

Próba zakresu ruchomości stawów biodrowych wykonana metodą SFTR określiła następujące wyniki:

Staw biodrowy prawy:

• S: 15-0-90
• F: 35-0-30
• T(S90): 45-0-20
• R: 30-0-30

Staw biodrowy lewy:

• S: 15-0-110
• F: 35-0-30
• T(S90): 45-0-20
• R: 30-0-30

Z kolei wyniki próby siły mięśni testem Lovetta prezentują się następująco:

Kończyna dolna prawa, mięsień:

• biodrowo- lędźwiowy: 3+
• czworogłowy uda: 4
• dwugłowy uda: 5
• pośladkowy wielki: 4+

Kończyna dolna lewa, mięsień:

• biodrowy- lędźwiowy: 5
• czworogłowy uda: 5
• dwugłowy uda: 5
• pośladkowy wielki: 5

Wykonano także ponownie testy funkcjonalne: test Thomasa i test Up & Go. Wynik testu Thomasa był negatywny, oznaczał tym samym brak przykurczu mięśni biodrowo-lędźwiowych. Z kolei w teście Up & Go wynik wynosił <20 s, co oznacza niezależną mobilność w prostych czynnościach.

Bibliografia

1. Kozubski W., Neurologia, kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.

	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...
	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...