Nastawianie kręgosłupa – czym naprawdę jest

Nastawianie kręgosłupa, ustawianie, wprawianie kręgów, wstawianie dysków to pojęcia zwykle używane przez kręgarzy i klientów, którzy ich odwiedzają, gdy coś się poprzestawiało lub gdy wypadł dysk. Gwałtowne pchnięcie, trzask, chrupnięcie i wszystko wraca na swoje miejsce. Tak naprawdę wszystkie te pojęcia powinny być wzięte w cudzysłów, ponieważ sugerują zjawiska, które różnią się od rzeczywistości. Wśród fizjoterapeutów można usłyszeć, że nastawić to można pralkę, a nie kręgosłup. Jednak ludzie do kręgarzy chodzą od lat i często sobie te zabiegi chwalą. O co więc z tym wszystkim chodzi?

Nastawianie kręgosłupa – czy można coś przestawić?

Ktokolwiek miał do czynienia z prawdziwym kręgosłupem – czy to chirurg ortopeda podczas operacji, czy rzeźnik oprawiający wieprza – wie, że jest to tak zwarta konstrukcja, iż bez zaparcia się o wytrzymałą, długą dźwignię nic przestawić się tam nie da. Wystarczy zapoznać się choćby z rysunkiem budowy kręgosłupa, aby stwierdzić, że nie ma możliwości dostania się ręcznie do „dysków” – czyli krążków międzykręgowych.

Czym jest więc owo nastawianie kręgosłupa?

Kręgosłup to kolumna złożona z kręgów oddzielonych krążkami międzykręgowymi, połączonych funkcjonalnie stawami. W każdym stawie podczas ruchu jedna część ślizga się lub obraca względem drugiej. Może się zdarzyć, że ta funkcja zostanie zaburzona, gdy dojdzie do ograniczenia ruchomości którejś z części stawu np. na skutek zwiększonego napięcia otaczających struktur. Odczuwamy wtedy dyskomfort i często ból.

Gdy terapeuta wykona tzw. manipulację stawową – właśnie poprzez pchnięcie jednej części stawu względem drugiej – doprowadza do przełamania tej bariery i rozluźnienia okolicznych struktur. Zazwyczaj towarzyszy temu charakterystyczne kliknięcie, chrupnięcie lub trzask, a to za sprawą gwałtownej zmiany ciśnienia w stawie i pękania pęcherzyków powietrza. Nie jest to natomiast odgłos przestawianych kości. Niektórzy nawykowo wykonują sami sobie taką manipulację „strzelając” palcami, a gdyby wykonać zdjęcie rtg przed i po takim zabiegu, nie będzie żadnej różnicy w ustawieniu kości – po prostu odblokowujemy ruchomość stawu. Tyle o nastawianiu, pozostaje jeszcze kwestia „wstawiania dysków”.

Wypadnięte dyski

Możemy wyróżnić dwa stadia tzw. wypadnięcia dysku: wypuklina i przepuklina jądra miażdżystego. Mówiąc najprościej – między kręgami znajduje się krążek międzykręgowy, składający się z jądra miażdżystego (twór galaretowaty) otoczonego pierścieniem włóknistym. Ten potocznie zwany „dysk” jest tak silnie połączony z kręgiem poprzez chrząstkę, że podczas wypadku prędzej dojdzie do pęknięcia kostnego kręgu, niż do naruszenia tego połączenia.

Podczas ruchów kręgosłupa jądro przemieszcza się tam i z powrotem w stronę przeciwną do ściśnięcia kręgów (jak mydło między dłońmi). Gdy siły ściskające są zbyt duże, może się zdarzyć, że jądro tak uciśnie na pierścień, że spowoduje jego odkształcenie – jest to wypuklina. O przepuklinie mówimy natomiast, gdy naruszona zostanie ciągłość pierścienia włóknistego i jądro zacznie z niego wystawać. Jak już wspomniałem, nie ma możliwości dotknąć, a tym bardziej przez ucisk palcami wstawić tego „wypadniętego dysku” na miejsce, ponieważ dotykając pleców najpierw mamy wyrostki kolczyste kręgosłupa, za nimi jest kanał kręgowy, a w nim rdzeń, a dopiero za nim znajdują się krążki.

W niektórych przypadkach, gdy jądro miażdżyste nie jest zbyt luźne i nie doszło do przepukliny zabieg manipulacji w trakcji, czyli owe kliknięcie połączone z rozciągnięciem kręgosłupa, może okazać się pomocne, przynajmniej objawowo. Jednak by cofnąć wypuklinę i zapobiec jej nawrotom, nieodzowne będą odpowiednie ćwiczenia, korekcja i dbałość o postawę.

Dlaczego zabiegi kręgarskie przynoszą ulgę?

Manipulacje stawowe wywołują natychmiastowe rozluźnienie wokół stawu i poprawę jego ruchomości, a ponieważ w stawach znajdują się receptory, dochodzi do zmian na drodze odruchowej oraz do zmniejszenia lub ustąpienia bólu. Nie każdy ból kręgosłupa to dyskopatia. Często przyczyną są właśnie zablokowania ruchomości stawów, a te zabiegi zazwyczaj je skutecznie odblokowują. Nie należy jednak wykonywać ich zbyt często, ponieważ może to doprowadzić do utraty stabilności stawu. Często zabieg kręgarski wiąże się z masażem, a ten zazwyczaj przynosi ulgę lub rozwiązuje problem. Masaż ten jest przeważnie mocny, wywołuje silne przekrwienie, co powoduje lepsze odżywienie i dotlenienie okolic przykręgosłupowych.

Prawdziwe nastawianie kręgosłupa

Siedzący tryb życia, wymuszone pozycje w trakcie pracy, stres, brak aktywności fizycznej. Są to przyczyny powstawania nieprawidłowych napięć w ciele, które oddziałują na kręgosłup zmieniając jego fizjologiczne ułożenie. Zabiegi wykonywane na plecach, jak masaż, manipulacje kręgosłupa, potrafią zmniejszyć dolegliwości, jednak jeśli ich przyczyną jest nieprawidłowa postawa, tendencja do pochylenia w przód, zaburzenia prawidłowego zakresu krzywizn kręgosłupa – problem będzie powracał.

Aby trwale pozbyć się dolegliwości i zapobiec wypuklinom jądra miażdżystego, nieodzowne jest przywrócenie ergonomicznej postawy poprzez wydłużenie nieprawidłowo skróconych tkanek oraz wzmocnienie przeciwległych – osłabionych. Mięśnie, ścięgna i więzadła są jak liny utrzymujące maszt, którym jest kręgosłup i możemy wpływać na ich naprężenie. Skutecznym narzędziem w tym celu jest masaż tkanek głębokich, poizometryczna relaksacja mięśni i inne techniki terapii tkanek miękkich oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie posturalne. Najlepiej, gdy wizyty u terapeuty uzupełniane są autoterapią w warunkach domowych. Można wtedy liczyć na trwały efekt w postaci pozbycia się dolegliwości i większego komfortu w prawidłowej postawie.

Autor: fizjoterapeuta Jonasz Ryl

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...